Bão lên phía bắc nhiều từ đầu năm đến nay, 6/10 cơn bão đi theo hướng này. Áp cao cận nhiệt đới và không khí lạnh chi phối quỹ đạo, gây gió mạnh và mưa lớn diện rộng.
- Bão Matmo mạnh cấp 12, giật cấp 15 đang cách Quảng Ninh 550km, chiều nay vào vịnh Bắc Bộ
- Bão số 11 Matmo mạnh cấp 12, nguy cơ lớn
- Hà Nội: mưa lũ đe doạ an toàn đê điều
Nguyên nhân bão đi lên phía bắc nhiều
Tháng 10 là cao điểm mùa bão miền Trung. Thông thường, bão hình thành phía đông Philippines, di chuyển tây – tây bắc, vượt Luzon vào Biển Đông, rồi hướng ven biển miền Trung.
Nhiều cơn bão năm nay, gồm Wutip, Wipha, Kajiki, Tapah, Ragasa và Matmo, đi lên phía bắc, hướng biên giới Việt – Trung.
TS Trương Bá Kiên, Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khí tượng khí hậu, Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu, cho biết:
“Sự kết hợp này khiến Matmo không đổ bộ vào miền Trung như kịch bản quen thuộc mà lên phía bắc, gây ảnh hưởng vịnh Bắc Bộ và miền Bắc.”
Nguyên nhân là áp cao cận nhiệt đới án ngữ phía đông, kết hợp không khí lạnh phương bắc. Không khí lạnh mới manh nha, chưa đủ mạnh để đẩy bão xuống miền Trung.
Lịch sử và quỹ đạo bão lên phía bắc
Chuỗi quỹ đạo dài hạn 40 năm cho thấy nhánh bão bẻ lên phía bắc sau Luzon không hiếm. Nó thường vào Biển Đông, qua Hải Nam hoặc bán đảo Lôi Châu, rồi vào vịnh Bắc Bộ.
Ví dụ:
Bão Sarika (10/2016): vượt Luzon, đổ bộ Hải Nam, gây mưa lớn miền Bắc và Bắc Trung Bộ.
Bão Khanun (10/2017): tăng cấp phía bắc Biển Đông, hướng Hải Nam – Quảng Đông, gió mạnh vịnh Bắc Bộ.
Bão Nesat (9–10/2011): di chuyển Hải Nam – Quảng Đông, gây mưa lớn miền Bắc.
Nhánh bão đi lên phía bắc ít gặp hơn nhánh vào miền Trung, nhưng xuất hiện đều đặn nhiều mùa bão.
Nguy cơ và cảnh báo cho miền Bắc
TS Kiên nhận định Matmo gây hai nguy cơ chính:
Gió mạnh: vịnh Bắc Bộ cấp 7–10; Quảng Ninh – Hà Tĩnh cấp 6–9; trên đất liền Quảng Ninh cấp 6–7, giật cấp 8–9.
Mưa lớn: ngày 5–6/10, Đông Bắc Bộ mưa phổ biến 100–200 mm, cục bộ trên 250 mm. TS Kiên cảnh báo:
“Trong bối cảnh miền Bắc đã chịu tổn thương liên tiếp do bão, đặc biệt là bão Bualoi gần đây… mưa lớn kéo dài dễ gây lũ quét, sạt lở đất và ngập úng đô thị.”
Chuyên gia nhấn mạnh, ý thức cộng đồng và hành động khẩn trương của chính quyền và người dân là lá chắn quan trọng nhất.
Theo: Thanh Hóa Mới