Một hộ dân ở Hà Nội bức xúc khi chính quyền địa phương yêu cầu tháo dỡ nhà mới được chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở, dù ngôi nhà đã xây từ năm 2000 và mảnh đất từng được công nhận là đất thổ cư trong sổ đỏ từ năm 2004.
- Ứng xử trên mạng xã hội – Trẻ có đang thiếu “đạo đức số”?
- Phụ nữ phúc tướng càng già càng giàu, chồng con hưởng phúc
- Bản đồ Piri Reis – Tấm bản đồ cổ ghi lại Nam Cực chưa có băng?
Người dân “kêu trời” vì thủ tục chuyển đất
Ông Dương Văn Thủy (Hà Nội) cho biết gia đình ông sở hữu mảnh đất rộng hơn 450m², đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) từ năm 2004, công nhận là đất ở (thổ cư). Năm 2000, gia đình ông xây dựng căn nhà 70m² và sinh sống ổn định từ đó đến nay.
Tuy nhiên, đến năm 2019, khi muốn tách thửa đất cho các con, ông Thủy làm thủ tục đổi sổ sang “sổ hồng”. Lúc này, Văn phòng đăng ký đất đai chỉ công nhận 300m² là đất ở, còn lại được chuyển thành đất trồng cây lâu năm.
Sau đó, ông Thủy được cho tặng thửa đất 89m², trong đó 40m² là đất ở và 49m² là đất trồng cây lâu năm. Căn nhà của ông lại nằm trên chính phần đất này.
Khi ông nộp hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng 49m² đất trồng cây lâu năm sang đất ở để hợp thức hóa, cán bộ xã bất ngờ yêu cầu ông “phải tháo dỡ nhà” thì mới được chấp thuận.
Ông Thủy bức xúc: “Nhà chúng tôi xây từ khi toàn bộ khu đất đều là đất ở, giờ lại bị yêu cầu phá nhà thì quá vô lý. Nếu vậy thì người dân biết tin vào ai?”.
Chính quyền viện dẫn quy định mới
Theo phản hồi của UBND TP Hà Nội, việc chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp (đất trồng cây lâu năm) sang đất ở phải được cơ quan có thẩm quyền cho phép, theo Luật Đất đai 2024.
Cụ thể, khoản 5 Điều 116 của Luật quy định việc cho phép chuyển mục đích chỉ được xem xét nếu phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch phân khu, quy hoạch chung đã được phê duyệt.
Ngoài ra, Nghị định 102/2024/NĐ-CP và Nghị định 151/2025/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết trình tự, thủ tục và thẩm quyền phân cấp trong lĩnh vực đất đai.
Vấn đề nằm ở chỗ căn nhà của ông Thủy đã tồn tại hợp pháp trên phần đất trước đây được công nhận là đất ở, nhưng khi đổi sổ, phần đất này lại bị “hạ cấp” thành đất trồng cây lâu năm.
Điều này khiến người dân rơi vào tình thế trớ trêu: muốn hợp thức hóa đất thì phải phá bỏ nhà, trong khi công trình đã tồn tại hàng chục năm và không vi phạm xây dựng.
Các chuyên gia cho rằng, đây không phải là trường hợp cá biệt. Thực tế, nhiều hộ dân tại Hà Nội, TP.HCM và các tỉnh thành khác cũng gặp vướng mắc tương tự khi xin chuyển mục đích sử dụng đất.
Chuyển mục đích sử dụng đất – thủ tục không hề dễ
Theo quy định hiện hành, người dân muốn chuyển đất trồng cây lâu năm sang đất ở phải đáp ứng các điều kiện:
- Phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của địa phương;
- Có hồ sơ đầy đủ gồm đơn xin chuyển mục đích, sổ đỏ, bản vẽ thửa đất;
- Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính (nộp tiền sử dụng đất, lệ phí thẩm định…).
Tuy nhiên, trên thực tế, việc thay đổi quy hoạch, hướng dẫn không thống nhất và các yêu cầu phát sinh từ địa phương khiến người dân khó tiếp cận thủ tục hoặc bị thiệt thòi quyền lợi.
Từ trường hợp ông Thủy, nhiều ý kiến cho rằng chính quyền cần rà soát lại việc chuyển đổi mục đích đất trong quá trình cấp đổi sổ, tránh để người dân bị mất quyền sử dụng đất ở hợp pháp.
Đồng thời, cần công khai, minh bạch thông tin quy hoạch và hướng dẫn cụ thể để người dân có thể chủ động kiểm tra, thực hiện đúng quy trình.
Một chính sách quản lý đất đai hiệu quả không chỉ dựa vào quy định pháp luật, mà còn phải đảm bảo quyền lợi hợp pháp, ổn định chỗ ở và niềm tin của người dân.
Theo: Dân Trí