Lực lượng Hồi giáo Taliban đã chiếm được thủ đô Kabul của Afghanistan hôm 15/8. Tổng thống Afghanistan tháo chạy khỏi đất nước. Sân bay hỗn loạn. Giới chức Mỹ mắc kẹt ở Afghanistan.
Taliban là một lực lượng vũ trang theo đạo Hồi bị xác định là tổ chức khủng bố. Trung Quốc coi Taliban là bạn; và tuyên bố sẽ công nhận Taliban là chính phủ nếu lực lượng này chiếm được thủ đô Kabul.
Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani bỏ chạy trước khi Taliban chiếm thủ đô
The Epoch Times đưa tin, Tổng thống Afghanistan, ông Ashraf Ghani, đã rời khỏi đất nước vào hôm 15/8, khi nhóm khủng bố Taliban bao vây thủ đô.
Ông Abdullah Abdullah, người đứng đầu Hội đồng cấp cao về hòa giải quốc gia, xác nhận trên mạng xã hội rằng Tổng thống Ghani đã bỏ chạy khỏi đất nước. Trước đó một ngày, ông Ghani tuyên bố ông sẽ có thể tập hợp tàn dư của lực lượng chính phủ Afghanistan nhằm bảo vệ thủ đô Kabul, một thành phố có 6 triệu dân.
“Cựu tổng thống Afghanistan đã rời khỏi Afghanistan, khiến đất nước rơi vào hoàn cảnh khó khăn này”, ông Abdullah nói trong một đoạn video trên mạng xã hội. “Chúa sẽ bắt ông ta phải chịu trách nhiệm.”
In a message to the people of Afghanistan, Abdullah Abdullah, Chairman of the High Council for National Reconciliation, earlier today called on Taliban forces to not enter Kabul and leave opportunity for talks. pic.twitter.com/IsSyrM5KI5
— DW News (@dwnews) August 15, 2021
Hãng tin DW của Đức cho biết ông Abdullah còn kêu gọi Taliban không tiến vào thủ đô và tạo cơ hội cho việc đàm phán.
Tổng thống Afghanistan lên tiếng
Vài giờ sau khi ông Abdullah công bố trên mạng xã hội về vụ đào thoát của Tổng thống, ông Ghani đã lên tiếng. Tổng thống Ghani nói rằng ông ra để tránh đổ máu ở Kabul.
“Tôi đã trải qua một sự lựa chọn khó khăn; Tôi nên đứng đối mặt với quân Taliban có vũ trang muốn vào Dinh Tổng thống hoặc rời khỏi đất nước thân yêu mà tôi đã dành cả cuộc đời để bảo vệ… suốt 20 năm qua”.
Có video trên mạng cho thấy ông Ghani đã lên máy bay rời khỏi đất nước.
#Afghanistan President Ashraf Ghani earlier was filmed as he boarded his plane to flee to #Tajikistan as the #Taliban had took over #Kabul. pic.twitter.com/bV6sa1McmX
— Global Report (@AmerikaDC) August 15, 2021
Taliban chiếm Dinh Tổng thống Afghanistan, tuyên bố sẽ đổi tên nước
Các bức ảnh lan truyền trên mạng cho thấy các thành viên của Taliban cầm súng trường kiểu AK-47 tiến vào bên trong Dinh Tổng thống.
Armed Taliban fighters have entered Afghanistan’s presidential palace in Kabul hours after President Ashraf Ghani fled the country.
— Al Jazeera English (@AJEnglish) August 15, 2021
🔴 LIVE updates: https://t.co/B5EwRybCpq pic.twitter.com/oPIGxxKT1V
Tại đó, một thành viên Taliban đã phát biểu với kênh truyền hình Al Jazeera trong một buổi phát sóng trực tiếp. Người này tuyên bố Taliban đã chiến thắng; và có kế hoạch sẽ đổi tên Afghanistan thành “Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan” trong tương lai gần.
Phản ứng của Mỹ
Trong khi đó, Đại sứ quán Mỹ cho biết sân bay Kabul đang bốc cháy; đồng thời kêu gọi các nhân viên Mỹ ở yên trong nơi cư trú.
“Tình hình an ninh ở Kabul đang thay đổi nhanh chóng, kể cả ở sân bay. Có báo cáo về việc sân bay bốc cháy; do đó chúng tôi đang hướng dẫn công dân Hoa Kỳ ở yên tại chỗ”, Đại sứ quán Mỹ nêu rõ.
VIDEO: The Hamid Karzai International Airport, In Kabul, Afghanistan, Is Currently Out Of Control, As Taliban Took Over The Presidential Palace, Making The President And Diplomats Flee For Their Lives.
— Page 36 (@page36news) August 15, 2021
VISIT https://t.co/XduqfBGmIy pic.twitter.com/oV2RUbcgOo
Ngoại trưởng Antony Blinken nói với các hãng truyền thông hôm 15/8 rằng Taliban không nên tấn công các lực lượng hoặc nhân viên của Hoa Kỳ. Ông cảnh báo, nếu tấn công, họ sẽ “bị đáp trả một cách rất mạnh mẽ và dứt khoát.”
Ông Blinken xác nhận rằng nhân viên Đại sứ quán Hoa Kỳ sẽ sơ tán khỏi Kabul; mặc dù ông không nói liệu Mỹ có giữ hiện diện ngoại giao ở Afghanistan hay không.
Vụ chiếm đóng của Taliban diễn ra không lâu sau khi Tổng thống Joe Biden tuyên bố rút toàn bộ lực lượng Mỹ khỏi Afghanistan vào cuối tháng này.
Taliban bị xác định là tổ chức khủng bố; Trung Quốc gọi là bạn
Taliban được mô tả là một trong các tổ chức khủng bố khét tiếng nhất thế giới. Mỹ đưa quân vào Afghanistan vào tháng 10/2001; sau khi Taliban từ chối giao nộp Osama bin Laden. Washington xác định ông ta là trùm khủng bố đứng sau vụ khủng bố 11/9/2001 làm gần 3.000 người tử vong và 25.000 người bị thương tại Mỹ.
Taliban tự gọi họ là Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan. Đó là một nhóm vũ trang và Hồi giáo Deobandi ở Afghanistan. Nhóm này đã tiến hành nhiều cuộc chiến nổi dậy, hay thánh chiến ở trong nước.
Taliban tuyên bố họ đã ra lệnh cho các chiến binh của họ không được xông vào nhà dân hay quấy rối người dân. Tuy nhiên, trên khắp Afghanistan, đã có các báo cáo về những vụ giết người trả thù và các thủ đoạn tàn bạo khác trong các khu vực mà Taliban chiếm giữ vào những ngày gần đây.
Tháng 7, một đại diện cấp cao của Taliban đã tới thăm Bắc Kinh và được Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tiếp đón nồng hậu. Ông Hồ Tích Tiến, Tổng biên tập thời báo Hoàn Cầu gọi Taliban là bạn.
Một số cư dân mạng Trung Quốc ngán ngẩm bình luận: “Đúng là ngưu tầm ngưu, mã tầm mã. Hãy nhìn những người bạn của Trung Quốc, nào là Triều Tiên, Iran, Belarus, cho đến Taliban”.
Một người khác viết: “Chẳng lẽ ông không biết rằng Taliban là một nhóm khủng bố đã làm nổ tung Tượng Phật Bamiyan, Di sản Thế giới được UNESCO công nhận; bắt cóc, giết con tin, và đánh bom liều chết? Chính quyền Trung Quốc không chỉ duy trì mối quan hệ ổn định với hơn một tổ chức khủng bố; mà giờ đây thậm chí còn nâng mối quan hệ với Taliban lên thành ‘bạn bè’”.