Ở bản Mòng 1, xã Mường Quàng, Nghệ An, đời sống đồng bào Thái đang đổi thay khi nghề dâu tằm và dệt thổ cẩm được phục hồi – từ sản xuất nhỏ lẻ trong nhà trở thành hàng hóa có đầu ra.
- Lương hưu tối thiểu thay đổi ra sao từ ngày 1/7
- Lý do Nga muốn kiểm soát toàn bộ vùng Donbass
- Vụ hành hung phụ nữ giữa đêm ở Phú Thọ: Đã làm rõ nguyên
Những bước phục hồi nghề dâu tằm
Nghề dâu tằm tại Mường Quàng có từ lâu đời; người dân trồng dâu, nuôi tằm để lấy kén, kéo tơ rồi dệt vải truyền thống. Trước đây, sản phẩm chủ yếu là dùng trong gia đình hoặc trao đổi nội bộ, thu nhập rất hạn chế.
Từ năm 2023 đến 2025, xã triển khai đề án phát triển dâu tằm, hỗ trợ các hộ dân 40 triệu đồng ban đầu; số hộ tham gia tăng từ 10 lên hơn 30. Người dân được hướng dẫn kỹ thuật nuôi tằm, cách phòng bệnh, quy trình dệt, từ đó chất lượng sản phẩm được nâng cao.
Nhờ tận dụng nguồn tơ tại chỗ, phụ nữ Thái dệt sản phẩm như váy, khăn piêu thổ cẩm — cho giá trị cao hơn 30-50% so với bán kén hoặc tơ thô. Giá kén tằm hiện khoảng 100-120 nghìn đồng/kg, sợi tơ 800 nghìn-1 triệu đồng/kg, khăn piêu, chân váy có giá từ 800-1,2 triệu đồng.
Năm 2024, sản lượng kén tằm của toàn xã đạt 6 tấn, thu nhập gần 480 triệu đồng; dự kiến năm 2025 sản lượng đạt 6,5 tấn với giá trị hơn 520 triệu đồng. Một số hộ có thêm thu nhập từ 20-50 triệu đồng/năm nhờ sản phẩm dệt và mở rộng thị trường.
Văn hóa, du lịch và giá trị cộng đồng
Việc hồi sinh nghề truyền thống không chỉ giúp người dân tăng thu nhập mà còn góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa Thái qua trang phục, hoa văn, họa tiết dệt. Nghề thổ cẩm được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, là niềm tự hào của người dân địa phương.
Nghệ An có thêm hoạt động du lịch cộng đồng và trải nghiệm nghề dệt thổ cẩm. Du khách được tham quan, học nghề, mua sản phẩm trực tiếp; điều này không chỉ tăng thu nhập mà còn tạo sự lan tỏa văn hóa, khiến nghề truyền thống được nhiều người biết đến hơn.
Dù đã có nhiều khởi sắc, người dân vẫn gặp khó khăn về vốn đầu tư ban đầu, thiếu thiết bị hiện đại, thị trường còn mỏng và phụ thuộc trung gian. Việc mở rộng thị trường, quảng bá sản phẩm còn hạn chế.
Các hộ dân cần tiếp cận tốt hơn thông tin thị trường, được hỗ trợ về thương hiệu, chất lượng sản phẩm, bao bì và phân phối. Sự vào cuộc của các cơ quan chức năng, các tổ chức hỗ trợ phát triển nghề truyền thống là rất quan trọng để nghề bền vững.
Theo: Dân Trí