Thỏa thuận quân sự mới giữa Trung Quốc và Campuchia là động thái đáng báo động cho sự ổn định của khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.
Các tướng lĩnh chỉ huy của quân đội Trung Quốc và Campuchia hôm 31/3 đã ký một thỏa thuận quân sự mới, theo phát ngôn viên Ngô Khiêm của Bộ Quốc phòng Trung Quốc.
Bloomberg trích dẫn tuyên bố của ông Ngô nói rằng: “Trung Quốc và Campuchia là hai nước láng giềng thân thiết và là những người bạn thủy chung son sắt”.
“Trong những năm gần đây, quan hệ hợp tác thực tế giữa quân đội hai nước trên nhiều lĩnh vực tiếp tục đi vào chiều sâu, bao gồm liên lạc chiến lược, tập trận chung và huấn luyện, trao đổi và đào tạo nhân sự”.
Tuyên bố của Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết bản thỏa thuận với Campuchia được ký bởi Tướng Liu Zhenli, Tư lệnh Lực lượng Mặt đất Quân Giải phóng Nhân dân và Tướng Hun Manet, Phó Tổng tư lệnh Quân đội Hoàng gia Campuchia.
Ông Hun Manet là con trai cả của Thủ tướng Campuchia Hun Sen và được cho là người sẽ “kế vị” quyền lực của cha trong tương lai.
Thỏa thuận quân sự “thiếu minh bạch” giữa Trung Quốc và Campuchia
Bộ Quốc phòng Trung Quốc không tiết lộ nội dung chi tiết của thỏa thuận này. Giới quan sát lo ngại nó sẽ tạo điều kiện cho Bắc Kinh mở rộng quyền lực hơn nữa tại Đông Nam Á.
Đại sứ quán Mỹ tại Campuchia đã kêu gọi chính phủ của Thủ tướng Hun Sen công khai nội dung thỏa thuận với Trung Quốc.
Người phát ngôn Đại sứ quán Mỹ Chad Roedemeier nói: “Sự minh bạch đầy đủ về mục đích, bản chất và phạm vi của các hoạt động này sẽ mang lại lợi ích cho người dân Campuchia, các nước láng giềng và ASEAN”.
Ông cũng nói rằng một thỏa thuận quân sự như vậy có thể có “tác động lâu dài đối với an ninh và chủ quyền khu vực”.
Thỏa thuận quân sự mới giữa Campuchia và Trung Quốc được ký kết vài ngày sau khi có thông tin cho biết Bắc Kinh sắp giành được một hiệp ước an ninh với Quần đảo Solomon. Theo hiệp ước này, Trung Quốc có thể xây dựng một căn cứ quân sự tại Quần đảo nằm ngay cạnh bờ biển Australia.
Quan hệ Trung Quốc – Campuchia đáng lo ngại với Việt Nam
Giới quan sát nhận định Campuchia là một “con át chủ bài” để Trung Quốc thao túng ASEAN. Nếu Trung Quốc kiểm soát được Campuchia và Lào, nó có thể tạo thế gọng kìm đối với Việt Nam.
“Nếu hai nước này hoàn toàn nằm trong vòng ảnh hưởng của Trung Quốc thì sẽ khó khăn đủ đường cho Việt Nam”, theo TS. Nguyễn Hồng Hải, nghiên cứu viên của Trung tâm Tương lai Chính sách (Đại học Queensland, Australia) trong cuộc phỏng vấn với RFI.
Ông Hải cho biết: “Khi đó, Trung Quốc ở phía Bắc; Lào ở phía Tây; Campuchia ở Tây Nam dưới sự ảnh hưởng của Bắc Kinh; và Biển Đông cũng dưới sự kiểm soát của Trung Quốc. Thử hình dung, khi bị bao vây tứ bề như vậy, thì an ninh quốc gia của Việt Nam sẽ nguy hại nghiêm trọng đến thế nào.”
Theo TS. Hải, việc Lào và Campuchia có chịu ảnh hưởng từ Trung Quốc hay không lại không phải là mối “lo ngại duy nhất và lớn nhất đối với Việt Nam”. Mà vấn đề đáng lo ngại nhất là “Hà Nội có thực sự hiểu và nắm bắt được ý đồ và mục đích của Bắc Kinh hay không để có ứng xử phù hợp với Lào và Campuchia”, theo TS. Hải.