Sáng ngày 14/9, tại Bảo tàng tỉnh Lâm Đồng, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định công nhận Tượng Avalokitesvara Bắc Bình là Bảo vật Quốc gia — một kiệt tác nghệ thuật Champa xuất xứ từ thế kỷ VIII-IX, với sự giao thoa văn hóa mạnh mẽ giữa nghệ thuật Chăm và Ấn Độ.
- Khi nào cha mẹ nên cho con tiền tiêu vặt để rèn tính tự lập
- Khát vọng chinh phục: con người tự dệt mê cung cho mình?
- Lương hưu tối thiểu thay đổi ra sao từ ngày 1/7?
Nguồn gốc và đặc điểm vật liệu
Tượng Avalokitesvara Bắc Bình được chế tác từ đá sa thạch màu xám đen, cao 61 cm, nặng khoảng 13 kg. Tượng có niên đại thế kỷ VIII-IX, giai đoạn chuyển tiếp từ nghệ thuật tạo hình Champa đầu đến đỉnh cao, phản ánh rõ ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ.
Hiện vật được người dân phát hiện tình cờ vào khoảng trước năm 1945 trong khi đi làm rẫy tại xã Phan Thanh, huyện Bắc Bình (tỉnh Bình Thuận trước đây). Năm 1996, tượng được cất giấu trong vườn nhà người dân; đến năm 2001, hiện vật được bàn giao cho Bảo tàng tỉnh Bình Thuận để quản lý và trưng bày.
Ý nghĩa văn hóa và tôn giáo
Avalokitesvara là hình tượng quan trọng trong Phật giáo; pho tượng không chỉ là tác phẩm nghệ thuật mà còn là biểu tượng tôn giáo, thể hiện tín ngưỡng, sự thành kính của người Chăm đối với Phật giáo — thể hiện giao thoa tinh tế giữa tôn giáo bản địa và ảnh hưởng Ấn Độ.
Phong cách tạo hình của tượng với tư thế đứng, trang phục mềm mại, đầu đội mũ kiri-mukuta, tay phải bị gãy, vẫn giữ được vẻ hài hoà cân đối — đây là minh chứng của trình độ điêu khắc sa thạch tinh xảo trong lịch sử nghệ thuật Chăm.
Trách nhiệm bảo tồn & quảng bá
UBND tỉnh Lâm Đồng yêu cầu Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng phương án bảo vệ nghiêm ngặt: bảo quản hiện vật trong môi trường phù hợp, thường xuyên kiểm tra, giám sát để tránh các tác động tiêu cực từ thiên nhiên, con người.
Song song với công tác bảo tồn, tỉnh phối hợp với các đơn vị văn hóa triển khai hoạt động truyền thông, giới thiệu và trưng bày tượng trong các sự kiện văn hóa, du lịch để đưa bảo vật gần hơn với công chúng; tăng cường nhận thức về giá trị lịch sử, nghệ thuật và khoa học của pho tượng.
Theo: Dân trí