Việt Nam vừa đạt thỏa thuận thương mại sơ bộ với Mỹ, song nhiều ngành xuất khẩu như thủy sản, gỗ, nhựa, xe đạp vẫn đối mặt nguy cơ mất thị phần do thuế đối ứng tăng lên 20%. Các chuyên gia cảnh báo doanh nghiệp cần đẩy mạnh nội địa hóa, minh bạch chuỗi cung ứng và đa dạng hóa thị trường nếu không muốn bị tổn thương nặng nề trước làn sóng điều chỉnh thuế từ Washington.

Nhiều ngành xuất khẩu đối mặt sức ép từ thuế mới của Mỹ

Sau khi Việt Nam đạt được thỏa thuận thương mại sơ bộ với Mỹ – quốc gia thứ ba sau Anh và Trung Quốc, các mức thuế đối ứng vẫn đang đặt ra bài toán sống còn cho nhiều ngành hàng xuất khẩu chủ lực. Theo các chuyên gia, trong khi một số lĩnh vực có thể “hấp thụ” thuế, nhiều ngành lại đối mặt nguy cơ mất thị phần nghiêm trọng nếu không điều chỉnh kịp thời chuỗi cung ứng và chiến lược sản xuất.

Dệt may, điện tử: Giữ thế cạnh tranh nhưng vẫn mong manh

Với kim ngạch xuất khẩu gần 19 tỷ USD sang Mỹ, ngành dệt may hiện chiếm khoảng 16% thị phần. Mức thuế đối ứng 20% khiến Việt Nam vẫn cạnh tranh hơn Campuchia (36%) nhưng dễ bị tổn thương nếu Mỹ áp thuế ngành do 60% nguyên liệu vải nhập từ Trung Quốc. Trong khi đó, Ấn Độ và Bangladesh đang nổi lên nhờ nội địa hóa nguyên liệu và chi phí sản xuất thấp.

Ngành điện tử – trụ cột xuất khẩu với kim ngạch 35 tỷ USD – hiện vẫn giữ ổn định nhờ các “ông lớn” như Samsung, Apple, Intel… Dù thuế 20% có thể ảnh hưởng ngắn hạn, Việt Nam vẫn là điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI công nghệ cao. Tuy nhiên, nếu không tăng tỷ lệ nội địa hóa, đặc biệt trong ngành bán dẫn, nguy cơ bị đánh thuế trung chuyển là điều khó tránh.

Thủy sản, gỗ, nhựa: Mất lợi thế cạnh tranh, nguy cơ thu hẹp đơn hàng

Các ngành như thủy sản (tôm, cá tra), đồ gỗ nội thất, nhựa gia dụng, xe đạp và thiết bị công nghiệp nhẹ được nhận định là nhóm dễ tổn thương nhất. Nguyên nhân là trước đây nhóm này hưởng thuế thấp, nên mức tăng lên 20% khiến lợi thế giá không còn.

Ngành gỗ – với Việt Nam là nhà xuất khẩu lớn thứ hai sang Mỹ – có thể bị áp thuế ngành nếu không minh bạch được nguồn gốc nguyên liệu. Trong khi đó, Ấn Độ và Thái Lan đang vươn lên với chuỗi cung ứng rõ ràng và nội địa hóa cao.

Tương tự, ngành nhựa và xe đạp phụ thuộc lớn vào linh kiện nhập khẩu. Nếu không chứng minh được xuất xứ rõ ràng, nhiều doanh nghiệp có thể bị xếp vào diện “trung chuyển” – phải chịu thuế lên đến 40%.

Doanh nghiệp cần chủ động tái cấu trúc và ứng phó kịp thời .( Ảnh: vietnamfinance)

Doanh nghiệp cần chủ động tái cấu trúc và ứng phó kịp thời

PGS.TS Trần Việt Dũng (Học viện Ngân hàng) và TS Chu Thanh Tuấn (RMIT Việt Nam) cùng nhận định: Chính sách thuế mới của Mỹ là lời cảnh báo mạnh mẽ buộc doanh nghiệp Việt phải thay đổi. Không chỉ dừng ở cắt giảm chi phí, doanh nghiệp cần:

  • Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, tránh phụ thuộc Mỹ.
  • Đẩy mạnh nội địa hóa, kiểm soát tốt chuỗi cung ứng.
  • Số hóa chứng từ, sẵn sàng đối phó hậu kiểm.
  • Chủ động đàm phán lại giá với đối tác để san sẻ gánh nặng thuế quan.

Thỏa thuận tạm thời: Khoảng đệm quý giá nhưng không dài lâu

Mặc dù việc đạt được thỏa thuận sơ bộ đã giúp xoa dịu tâm lý thị trường, thể hiện qua đà phục hồi nhẹ của VN-Index và sự trở lại thăm dò của dòng vốn FDI, song các chuyên gia cảnh báo đây chỉ là khoảng đệm ngắn. Nếu chi tiết thỏa thuận không sớm rõ ràng, tâm lý tích cực sẽ không kéo dài và doanh nghiệp có thể mất đi cơ hội thích ứng kịp thời.

Thuế đối ứng từ Mỹ là cú huých chính sách khiến doanh nghiệp Việt cần nhìn lại toàn diện chiến lược xuất khẩu, không chỉ để tồn tại, mà còn để bứt phá trong cuộc cạnh tranh toàn cầu ngày càng khốc liệt.

Theo: vietnamfinance