Làn sóng công nhận Palestine lan rộng, tạo áp lực ngoại giao và mở ra hy vọng giải pháp hai nhà nước, hướng đến hòa bình bền vững ở Trung Đông.

Gian nan hành trình lập quốc

Vị trí đặc biệt của Palestine trong lịch sử bắt nguồn từ ý nghĩa tâm linh đối với ba tôn giáo lớn. Lẽ ra, đây phải là một vùng đất hòa bình, nhưng thực tế lại chìm trong xung đột liên miên.

Ý tưởng về một quốc gia Palestine bắt đầu từ ngày 15/11/1988, khi lãnh đạo PLO Yasser Arafat tuyên bố thành lập Nhà nước Palestine độc lập với Đông Jerusalem là thủ đô. Algeria là quốc gia đầu tiên công nhận, khởi đầu làn sóng ủng hộ từ hơn 80 nước khắp châu Phi, châu Á, châu Mỹ Latinh và cộng đồng Ả-rập.

Làn sóng công nhận lan rộng

Đến nay, Palestine đã được gần 150 quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc công nhận. Gần đây, Tây Ban Nha, Na Uy, Ireland và Slovenia lần lượt đưa ra quyết định công nhận.

Ngày 24/7, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuyên bố Pháp sẽ trở thành quốc gia G7; đầu tiên công nhận Palestine tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc tháng 9, gây áp lực lớn với các nước phương Tây khác. Sau đó, Thủ tướng Anh Keir Starmer cũng khẳng định sẽ công nhận vào tháng 9 nếu Israel không có động thái chấm dứt thảm họa nhân đạo ở Dải Gaza.

Vai trò của các cường quốc phương Tây

Không chỉ Pháp và Anh, nhiều nước châu Âu khác như Canada, Malta, Bồ Đào Nha đang cân nhắc công nhận Nhà nước Palestine. Động thái này diễn ra khi chiến dịch quân sự Israel ở Dải Gaza kéo dài sang tháng thứ 22, khiến hơn 60.000 người Palestine thiệt mạng và hơn 2 triệu người đối mặt với nạn đói.

Đến nay, 11 trong 27 thành viên Liên minh châu Âu (EU) đã công nhận Palestine, và quyết định của Pháp sẽ nâng con số này lên 12. Tổng thống Mahmoud Abbas gọi đây là chiến thắng ngoại giao và kêu gọi quốc tế tiếp tục ủng hộ giải pháp hai nhà nước.

Nỗ lực để được công nhận

Do tranh chấp kéo dài, Palestine chưa có biên giới được quốc tế thống nhất và không có quân đội. Thủ đô Đông Jerusalem vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Israel, trong khi Dải Gaza chịu cảnh chiến tranh khốc liệt.

Việc công nhận Nhà nước Palestine chưa thể thay đổi thực tế này, nhưng mang tính biểu tượng mạnh mẽ, cho thấy cộng đồng quốc tế ngày càng coi đây là sự điều chỉnh cần thiết. Các chuyên gia nhận định đó là bước đi khẳng định chủ quyền và quyền tự quyết của người Palestine.

Mỹ và bài toán thay đổi chính sách

Palestine hiện là quốc gia quan sát viên tại Liên Hợp Quốc; nhưng các đơn xin gia nhập trước đó đều bị Mỹ phủ quyết. Nếu Anh và Pháp chính thức công nhận trong tháng 9; bốn trên năm thành viên thường trực Hội đồng Bảo an sẽ ủng hộ Palestine, ngoại trừ Mỹ.

Dù Washington từng công nhận Chính quyền Palestine, nhưng chưa bao giờ công nhận Nhà nước Palestine thực sự. Nội bộ Mỹ hiện cũng có những tranh cãi, đặc biệt từ giới trẻ và cộng đồng tiến bộ; đòi hỏi chính quyền phải thay đổi chính sách với Trung Đông.

Hy vọng cho giải pháp hai nhà nước

Làn sóng công nhận mới được xem là bước ngoặt; có thể phá vỡ bế tắc kéo dài nhiều thập kỷ. Nó tạo áp lực buộc Israel trở lại bàn đàm phán dựa trên luật pháp quốc tế. Các chuyên gia nhấn mạnh; công nhận Palestine không chỉ là quyền tự quyết; mà còn là cách khẳng định chủ quyền của một dân tộc.

Dù chưa thể lập tức chấm dứt chiếm đóng; đây được coi là bước đi đầu tiên và có thể là con đường khả thi cuối cùng để hướng tới một nền hòa bình công bằng; bền vững ở Trung Đông.

Theo: Tiền Phong

Từ Khóa: