Tiến sĩ Lương Hữu Dũng, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Thủy văn và Hải văn; cho biết đợt mưa lũ lịch sử vừa qua là kết quả của một hình thái; thời tiết cực đoan hiếm thấy; khiến lượng mưa “tập trung”; bất thường ở 4 tỉnh Thái Nguyên, Cao Bằng, Lạng Sơn và Bắc Ninh; gây thiệt hại hơn 8.720 tỷ đồng.

Tổ hợp thời tiết hiếm gặp sau bão số 11

Chiều 14/10, trao đổi với Dân trí, Tiến sĩ Lương Hữu Dũng ;(Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu – Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết; mưa lũ dữ dội sau bão số 11; (Matmo) là hậu quả của sự kết hợp; giữa hoàn lưu bão mạnh và vùng hội tụ gió trên cao từ 1.500–5.000m.

Sau khi bão Matmo suy yếu trên đất liền; hoàn lưu của nó vẫn mang lượng ẩm rất lớn từ biển vào đất liền. Cùng lúc đó, vùng hội tụ gió hoạt động như “cỗ máy nâng ẩm”; đẩy khối không khí ẩm lên cao; gây ngưng tụ mạnh và hình thành mưa lớn kéo dài. “Đây là một tổ hợp đặc biệt nguy hiểm; hiếm khi xuất hiện với cường độ mạnh như vậy,” ông Dũng nhấn mạnh.

Địa hình và hệ thống sông suối khiến lũ dồn về bốn tỉnh

Theo phân tích của chuyên gia, tâm mưa tập trung ở các tỉnh Thái Nguyên, Lạng Sơn; Cao Bằng và Bắc Ninh — khu vực có địa hình trung du, đồng bằng xen kẽ; sông suối dày đặc nhưng khả năng thoát lũ còn hạn chế. Sự “trùng hợp” giữa địa hình; lượng mưa lớn và hoàn lưu bão đã khiến nhiều sông lên nhanh, vượt kỷ lục lịch sử.

Cụ thể, lượng mưa tại Thái Nguyên ngày 7/10 đạt 491mm, cao hơn gấp đôi kỷ lục năm 1978; Bắc Kạn ghi nhận 201mm, phá kỷ lục tồn tại 61 năm; Bắc Giang (thuộc lưu vực sông Thương – Bắc Ninh) mưa tới 365mm, gấp 3 lần kỷ lục năm 2016.
Nước lũ trên sông Cầu tại Gia Bẩy (Thái Nguyên) vượt mức lịch sử 1,09m; sông Thương tại Hữu Lũng (Lạng Sơn) vượt 1,77m; và sông Bằng tại Cao Bằng cao hơn kỷ lục cũ 0,58m.

Thiệt hại vượt 8.700 tỷ đồng, tiếp tục được thống kê

Theo thống kê từ Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường); đợt mưa lũ lịch sử sau bão Matmo đã gây tổng thiệt hại kinh tế; hơn 8.720 tỷ đồng tại 4 tỉnh chịu ảnh hưởng nặng nề.

Trong đó, Thái Nguyên chịu thiệt hại khoảng 4.000 tỷ đồng; Cao Bằng gần 2.000 tỷ đồng, Bắc Ninh hơn 1.670 tỷ đồng và Lạng Sơn khoảng 1.050 tỷ đồng. Các địa phương vẫn đang tiếp tục rà soát để cập nhật con số thiệt hại cuối cùng.

Cảnh báo cho công tác ứng phó thời tiết cực đoan

Tiến sĩ Lương Hữu Dũng cảnh báo; sự xuất hiện của những hình thái khí quyển phức tạp ;như trên là dấu hiệu của biến đổi khí hậu ;ngày càng rõ nét, khiến các đợt mưa cực đoan; lũ quét và ngập úng có thể xuất hiện với tần suất dày hơn, cường độ mạnh hơn.

Ông khuyến nghị các địa phương trung du và đồng bằng Bắc Bộ; cần nâng cấp hệ thống thoát lũ, củng cố hồ chứa; đồng thời tăng cường cảnh báo sớm để giảm thiểu thiệt hại trong những đợt thiên tai tương tự.

Theo: Dân Trí

Từ Khóa: