Việt Nam đang định vị năng lượng nguyên tử như nền tảng công nghệ lõi, hình thành hệ sinh thái công nghệ hạt nhân gắn với đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững.

Năm 2025 đánh dấu bước chuyển quan trọng trong chiến lược phát triển khoa học – công nghệ của Việt Nam; khi năng lượng nguyên tử được xác định không chỉ là một lĩnh vực kỹ thuật đơn thuần mà là nền tảng công nghệ lõi; đóng vai trò trung tâm trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia. Định hướng này mở ra giai đoạn phát triển mới; gắn chặt giữa khoa học, công nghệ, thể chế và tăng trưởng dài hạn.

Hệ sinh thái công nghệ hạt nhân – nền tảng cho phát triển dài hạn

Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng; năng lượng nguyên tử hiện được tiếp cận như một hệ sinh thái công nghệ toàn diện, bao gồm nghiên cứu, ứng dụng; đào tạo nhân lực và phát triển công nghiệp hỗ trợ. Cách tiếp cận này vượt ra khỏi khái niệm nhà máy điện hạt nhân truyền thống; hướng tới các công nghệ mô-đun; an toàn cao và có khả năng tích hợp vào nhiều lĩnh vực kinh tế – xã hội.

Trong năm 2025, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tham mưu hoàn thiện khung pháp lý cho lĩnh vực này; bao gồm Luật Năng lượng nguyên tử và nhiều nghị định, đề án chiến lược quan trọng. Những nền tảng pháp lý này giúp Việt Nam từng bước tiếp cận các tiêu chuẩn quốc tế; tạo điều kiện triển khai các dự án hạt nhân an toàn, bền vững và minh bạch.

Hoàn thiện thể chế – trụ cột của hệ sinh thái công nghệ hạt nhân

Một điểm nhấn quan trọng trong năm qua là tốc độ hoàn thiện thể chế. Chỉ trong vòng 10 tháng sau khi hợp nhất bộ máy; Bộ Khoa học và Công nghệ đã tham mưu ban hành 10 luật; 1 nghị quyết của Quốc hội, cùng hàng chục nghị định; quyết định và thông tư hướng dẫn. Hệ thống văn bản này bao phủ toàn diện các lĩnh vực từ khoa học công nghệ; đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số đến năng lượng nguyên tử và công nghệ cao.

Việc hoàn thiện khung pháp lý không chỉ tạo hành lang an toàn cho phát triển công nghệ hạt nhân mà còn góp phần tháo gỡ các rào cản; thúc đẩy môi trường đầu tư, nghiên cứu và chuyển giao công nghệ. Đây được xem là nền tảng quan trọng để Việt Nam xây dựng hệ sinh thái công nghệ hiện đại, hội nhập sâu với quốc tế.

Động lực tăng trưởng mới từ khoa học và công nghệ

Báo cáo tại hội nghị cho thấy năm 2025; doanh thu toàn ngành khoa học và công nghệ ước đạt gần 5,5 triệu tỷ đồng; tăng 25% so với năm trước. Giá trị đóng góp vào GDP đạt hơn 1,5 triệu tỷ đồng, khẳng định vai trò then chốt của khoa học – công nghệ trong nền kinh tế.

Bên cạnh đó, Việt Nam tiếp tục cải thiện mạnh mẽ vị thế trên bản đồ đổi mới sáng tạo toàn cầu. Chỉ số Đổi mới sáng tạo (GII) xếp hạng 44/139 quốc gia; trong khi hạ tầng số và viễn thông ghi nhận bước tiến vượt bậc; với tốc độ băng rộng cố định thuộc top 10 thế giới và tỷ lệ sử dụng IPv6 đứng thứ 7 toàn cầu.

Những kết quả này cho thấy việc phát triển hệ sinh thái công nghệ hạt nhân không chỉ phục vụ mục tiêu năng lượng, mà còn góp phần định hình mô hình tăng trưởng mới dựa trên tri thức, công nghệ và đổi mới sáng tạo – nền tảng để Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển bền vững và tự chủ hơn trong tương lai.

Theo: Dân Trí

Từ Khóa: