Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte bị hối thúc phải chấm dứt “chính sách phục tùng” Trung Quốc; trong bối cảnh căng thẳng tại Biển Đông đang tăng cao.

Đầu tháng 3, Philippines cho biết hơn 200 tàu Trung Quốc xâm nhập vào cụm Sinh Tồn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Philippines cũng có tuyên bố chủ quyền tại khu vực này.

Bộ Ngoại giao Việt Nam và Philippines đã lên tiếng phản đối sự hiện diện của các tàu Trung Quốc. Tuy nhiên, tới nay các tàu vẫn rải rác neo đậu tại các khu vực tranh chấp ở Biển Đông và bên trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines.

Nhiều quan chức Philippines, trong đó có Bộ trưởng Ngoại giao và Bộ trưởng Quốc phòng, đã công khai yêu cầu các tàu Trung Quốc lập tức rời khỏi vùng đặc quyền kinh tế của Philippines.

Ông Duterte bị chỉ trích về ‘chính sách hèn hạ’ với Trung Quốc

Tuy nhiên, Tổng thống Philippines Duterte vẫn giữ im lặng trong nhiều tuần qua. Al Jazeera đưa tin, ông Duterte không đề cập đến Biển Đông trong một bài phát biểu vào tối thứ Năm (15/4). Người phát ngôn của ông trước đó nói rằng tổng thống thích theo đuổi “các sáng kiến ngoại giao” của mình “một cách riêng tư”.

Hôm 15/4, Thượng nghị sĩ Leila de Lima, một thành viên đối lập, cảnh báo Philippines có thể trở thành “một vệ tinh khác của Trung Quốc”; nếu ông Duterte và quân đội không đối đầu với Trung Quốc.

Bà De Lima cho rằng: Dù Mỹ ủng hộ lập trường của Manila ở Biển Đông đi nữa; thì “chính sách hèn hạ trước Trung Quốc” của ông Duterte có thể gây bất lợi cho tính toàn vẹn của lãnh thổ Philippines.

Trong gần 70 năm, Philippines đã duy trì một hiệp ước phòng thủ chung với Mỹ. Nhưng kể từ khi ông Duterte lên nắm quyền vào năm 2016, ông đã nuôi dưỡng mối quan hệ chặt chẽ hơn với Trung Quốc; và công khai tỏ thái độ coi thường Washington, thậm chí đe dọa chấm dứt liên minh quân sự Mỹ-Philippines.

‘Ông Duterte phải đối đầu với Trung Quốc’

Nữ thượng nghị sỹ Risa Hontiveros nói đã đến lúc ông Duterte phải đối đầu với Trung Quốc. Bà Risa gọi Trung Quốc là “người bạn thân nhất” của ông Duterte; và người bạn này đang “lừa dối trắng trợn”.

Bà nói: “Trung Quốc thực sự có ý định từ chối bất kỳ biện pháp ngoại giao nào để giải quyết tranh chấp của chúng ta”.

Cựu Thẩm phán Tòa án Tối cao Antonio Carpio, một chuyên gia luật quốc tế, cũng hối thúc ông Duterte. Ông Carpio cho biết: Ông Duterte phải lên tiếng bảo vệ chủ quyền của đất nước; nếu không Trung Quốc sẽ không coi trọng lập trường của Philippines.

“Ông ấy phải tự mình đứng lên. Bởi vì nếu cấp dưới của ông ấy nói chuyện, thì Trung Quốc sẽ không lắng nghe. Và nếu tổng thống im lặng, thì Trung Quốc sẽ lấn tới”, ông Carpio nói với ABS-CBN hôm 15/4.

Ông Carpio nói: “Người Trung Quốc sẽ xem xét chúng ta một cách nghiêm túc nếu Tổng thống lên tiếng”.

Việt Nam củng cố chủ quyền mạnh mẽ hơn Philippines

Bà Liz Derr, quốc tịch Mỹ, nhà đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Simularity, cho biết nếu ông Duterte tiếp tục có “cách tiếp cận yếu kém” với Trung Quốc; thì nhiều thực thể trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines có thể sẽ bị Trung Quốc tiếp quản trong tương lai. Công ty Simularity thường xuyên theo dõi hình ảnh về các cuộc xâm nhập ở Biển Đông.

Bà Derr cho biết: So với Philippines, Việt Nam củng cố quyền chủ quyền mạnh mẽ hơn; bằng cách xây dựng 29 tiền đồn ở Trường Sa.

Bà kêu gọi Philippines bảo vệ vùng đặc quyền kinh tế của mình; bằng cách chiếm các khu vực còn trống của Trường Sa.

Cựu thẩm phán Carpio cũng đồng ý với ý tưởng này. Ông nói: “Nếu không, Trung Quốc sẽ đánh bại chúng ta. Trung Quốc sẽ đặt thứ gì đó ở đấy, và chúng tôi không thể làm gì. Chúng ta nên xây dựng các cấu trúc trong vùng đặc quyền kinh tế của chúng ta ”.

Trong khi đó, cựu Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Albert del Rosario hôm 15/4 cho biết: Ông có cùng quan điểm với cựu Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary Clinton. Hai người cho rằng Philippines có thể trở thành một “nạn nhân” của Trung Quốc; nếu không đứng lên chống lại “sự ngang ngược và bắt nạt” của Bắc Kinh.

Từ Khóa: