Hôm 26/7, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman đã có cuộc đàm phán với Thứ trưởng Ngoại giao Tạ Phong và Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị tại Thiên Tân, Trung Quốc.

Sau vòng đối thoại đầu tiên, phía Trung Quốc đã chủ động đưa ra lời lẽ của mình, nói rằng quan hệ giữa hai nước đang đối mặt với “những khó khăn nghiêm trọng”.

Trung Quốc chỉ trích gay gắt Hoa Kỳ

Nhiều thông cáo báo chí do Bộ Ngoại giao Trung Quốc công bố ngày hôm đó hầu hết là về những cáo buộc đơn phương mạnh mẽ của Tạ Phong. Tuy nhiên,Vương Nghị đã nói một ngày trước đó rằng đây là để lại “bài học phụ đạo” cho Hoa Kỳ. Ông nói rằng Hoa Kỳ tự coi mình là “một giai cấp cao hơn” và Trung Quốc phải “rút ra bài học này cho Hoa Kỳ.”

Tính đến thời điểm báo chí, Hoa Kỳ vẫn chưa công bố tình hình cuộc gặp của Sherman với Trung Quốc.

Thứ trưởng Ngoại giao Tạ Phong nói rằng một số người ở Hoa Kỳ coi Trung Quốc là “kẻ thù tưởng tượng” và yêu cầu Hoa Kỳ thay đổi “suy nghĩ cực kỳ sai lầm và chính sách cực kỳ nguy hiểm đối với Trung Quốc”. Tuy nhiên, Tạ Phong đã quay lại và nói rằng Bắc Kinh sẵn sàng “đối xử bình đẳng” và tìm kiếm điểm chung trong khi bảo lưu sự khác biệt “.

Tạ Phong cũng chỉ trích dữ dội chính sách “cạnh tranh, hợp tác và đối đầu” của chính quyền Biden đối với Trung Quốc. Ông tuyên bố rằng Hoa Kỳ đã “phát minh ra” ngoại giao cưỡng chế, quy tắc một phần ba này là một “chướng ngại vật” để kiềm chế và đàn áp Trung Quốc.

Vương Nghị đưa ra “ba điểm mấu chốt của quan hệ Trung-Mỹ”

Thứ nhất: Hoa Kỳ “không được thách thức” hệ thống Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ);

Thứ hai: “loại bỏ càng sớm càng tốt” các lệnh trừng phạt, thuế quan và phong tỏa công nghệ chống lại Trung Quốc;

Thứ ba: về các vấn đề liên quan đến Tân Cương, Tây Tạng, Hồng Kông và Đài Loan. Ông Vương cảnh báo Hoa Kỳ: “Hãy thận trọng”.

Về phía Thứ trưởng Ngoại giao Tạ Phong, ông này tuyên bố trong cuộc họp báo sau cuộc đàm phán rằng Trung Quốc đã cung cấp cho Mỹ “danh sách các vấn đề cần sửa chữa” và “danh sách các mối quan ngại nghiêm trọng”.

Các danh sách này yêu cầu Mỹ xóa bỏ vô điều kiện các hạn chế về thị thực đối với các đảng viên ĐCSTQ và thành viên gia đình của họ; hủy bỏ các hạn chế đối với các nhà lãnh đạo, quan chức Trung Quốc và gia đình của họ; dỡ bỏ các hạn chế về thị thực đối với sinh viên Trung Quốc; ngừng đàn áp các Viện Khổng Tử; và thu hồi yêu cầu dẫn độ Giám đốc Tài chính Huawei Mạnh Vãn Châu.

Phản ứng của Hoa Kỳ

Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Sherman đăng trên Twitter vào đêm hôm 26/7 rằng bà đã thảo luận về “mối quan ngại nghiêm trọng” của Hoa Kỳ về các hành động của chính quyền Trung Quốc ở Hồng Kông, Tân Cương, eo biển Đài Loan và Biển Đông trong cuộc họp; đồng thời kêu gọi Bắc Kinh tiến hành giai đoạn hai của cuộc điều tra truy xuất nguồn gốc Covid-19. Bà nhấn mạnh rằng “Hoa Kỳ, các đồng minh và đối tác sẽ luôn ủng hộ các giá trị của chúng tôi” và kêu gọi Trung Quốc tôn trọng các chuẩn mực quốc tế và các nghĩa vụ quốc tế của mình.

Các quan chức chính phủ Mỹ cho biết mục tiêu của cuộc đàm phán Thiên Tân không phải là đàm phán về các vấn đề cụ thể; mà là để giữ cho các kênh liên lạc cấp cao luôn mở. Các quan chức Mỹ cho biết bà Sherman nhấn mạnh trong cuộc hội đàm rằng Mỹ không cho phép sự cạnh tranh “khốc liệt và liên tục” giữa Mỹ và Trung Quốc “biến thành xung đột”. Mỹ muốn đảm bảo rằng “các lan can và ranh giới” được thông qua và ” quản lý có trách nhiệm các mối quan hệ song phương”.

Chuyên gia về Trung Quốc Trương Gia Đôn (Gordon Chang) cũng đăng trên Twitter vào ngày 26 rằng Bắc Kinh đã sử dụng cuộc gặp với Sherman giống như cuộc gặp được tổ chức tại Alaska vào tháng 3; không phải để hợp tác với Hoa Kỳ, mà là để phát động một cuộc tấn công tuyên truyền ác độc. Chính quyền Biden không nên gặp Bắc Kinh nữa.

Phản ứng từ cư dân mạng Trung Quốc

Tong “danh sách yêu cầu sửa sai”, Bắc Kinh đề xuất dỡ bỏ hạn chế đối với đảng viên Đảng Cộng sản Trung Quốc và người nhà của họ đến Mỹ du lịch đã khiến dư luận sôi sục.

Một số cư dân mạng thẳng thừng: “Hóa ra họ quan tâm nhất đến bản thân và gia đình lại không được đi Mỹ! Thật trớ trêu!” Có người chỉ ra: Nhà cầm quyền Bắc Kinh chỉ lo tới việc đảm bảo tài sản của bản thân và gia đình, họ không quan tâm tới lệnh trừng phạt có thể làm cho đời sống người dân khốn khó hay không.

Cuộc gặp cấp cao này giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc là cuộc gặp trực tiếp cấp cao thứ hai kể từ khi hai nước tiến hành các cuộc trao đổi căng thẳng tại Alaska vào tháng Ba. Nếu cuộc đàm phán có kết quả, nó có thể dẫn đến cuộc gặp giữa Tổng thống Biden và Tổng bí thư Đảng Cộng Sản Trung Quốc Tập Cận Bình tại hội nghị thượng đỉnh G20 vào tháng 10.

Đây cũng là khởi nguồn của đồn đoán rằng chuyến thăm Trung Quốc lần này Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Sherman có thể mở đường cho hai nguyên thủ quốc gia gặp nhau, và rằng Biden và Tập Cận Bình có thể gặp nhau.

Trong cuộc gặp này, Hoa Kỳ và Trung Quốc vẫn không đạt được tiếng nói chung trong các chủ đề quan trọng. Bà Sherman đưa ra vấn đề nhân quyền và các vấn đề khác với Bắc Kinh, trong khi Trung Quốc một lần nữa phát động cuộc tấn công bằng con sói chiến tranh, chuyển trách nhiệm gây ra “bế tắc” giữa hai nước là do Hoa Kỳ.

Xoay quanh cuộc họp cấp cao Mỹ-Trung

Vào tháng 3 năm nay, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken tuyên bố rằng quan hệ Hoa Kỳ-Trung Quốc là trọng tâm chính của chính quyền Biden ở nước ngoài và nói rằng Trung Quốc là “phép thử địa chính trị lớn nhất” trong thế kỷ này.

Chính sách của chính quyền Biden đối với nhà cầm quyền Bắc Kinh là “cạnh tranh khi cần, hợp tác khi có thể và đối đầu khi cần thiết”, ông Blinken nói.

Trước chuyến thăm này, chính quyền Biden đã thực hiện một loạt hành động, bao gồm cả việc dẫn dắt các đồng minh lên án các hoạt động tấn công mạng quy mô lớn của Trung Quốc; và ban hành “Cảnh báo kinh doanh Hồng Kông” để xử phạt các quan chức của Văn phòng Liên lạc. Trung Quốc cũng có những động thái tương ứng nhằm “chống lại lệnh trừng phạt”.

Một quan chức cấp cao của chính phủ Mỹ nói với báo chí hôm thứ Bảy tuần trước rằng bà Sherman có ý định nêu quan ngại về nhân quyền ở Hồng Kông, Tân Cương và những nơi khác với Bắc Kinh, và hy vọng rằng Bắc Kinh có thể yên tâm rằng chính quyền Biden sẽ không thiết lập một liên minh chống Trung Quốc. Quan chức này nói rằng chuyến đi của Sherman sẽ đảm bảo quản lý có trách nhiệm các mối quan hệ và hợp tác Mỹ-Trung về các vấn đề như biến đổi khí hậu.

Chuyến đi này là một phần trong hoạt động ngoại giao sâu rộng của Mỹ ở châu Á. Ông Blinken đến Ấn Độ vào ngày 27/7, trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Austin tới Singapore, Việt Nam và Philippines.

Khi bà Sherman đến thăm Tokyo vào tuần trước, bà đã thảo luận với những người đồng cấp Nhật Bản và Hàn Quốc để duy trì hòa bình ở eo biển Đài Loan, điều này đã khiến phía Trung Quốc phản đối mạnh mẽ và gọi đây là  một “cuộc bao vây chống Trung Quốc.”

Từ Khóa: