Đại sứ quán Mỹ tại Baghdad đêm qua (29/8) được cho là đã tiến hành các cuộc tấn công bằng tên lửa, nhằm bảo vệ các mối đe dọa từ trên không. An ninh Iraq trở nên hỗn loạn khi những người biểu tình xông vào toà nhà Chính phủ tại khu vực Vùng Xanh, nơi đặt các phái đoàn ngoại giao quốc tế. 

Đêm hỗn loạn tại thủ đô Baghdad

Một số báo cáo cho thấy đường phố Iraq đã yên tĩnh hơn vào đầu giờ sáng (giờ địa phương), sau một buổi tối hỗn loạn với số người thiệt mạng ít nhất là 15 người, bao gồm cả báo cáo chưa được xác nhận về thương vong của cảnh sát.

AFP dẫn các nguồn tin y tế địa phương cũng cho biết khoảng 350 người biểu tình đã bị thương.

Hệ thống phòng không đặt tại Đại sứ quán Mỹ đã kích hoạt trước các cuộc bạo động diễn ra trong khu vực Vùng Xanh. Tình hình cho đến đêm qua (giờ địa phương), thủ đô Baghdad của Iraq vẫn trong vòng xoáy bạo lực. 

Hãng thông tấn INA của Iraq ngày 29/8 đưa tin, quân đội Iraq đã ban bố lệnh giới nghiêm ở thủ đô Baghdad, trong bối cảnh những người ủng hộ Giáo sĩ Moqtada al-Sadr đã xông vào vùng Xanh ở trung tâm thủ đô.

Cung điện Cộng hòa, nơi quốc hội Iraq đang họp đã buộc Thủ tướng Iraq Mustafa al-Kadhimi phải ngừng phiên họp nội các, khi có thông tin những người biểu tình có vũ trang đã xông vào Vùng Xanh – là khu vực được bảo vệ an ninh nghiêm ngặt và là nơi đặt trụ sở của Chính phủ Iraq và nhiều cơ quan ngoại giao quốc tế khác. 

Theo CNN, “Ít nhất 5 người đã thiệt mạng và hơn 40 người bị thương trong các cuộc đụng độ bạo lực nổ ra ở Vùng Xanh kiên cố của Baghdad hôm thứ Hai, sau một thông báo của giáo sĩ Shia quyền lực Muqtada al-Sadr rằng, ông rời bỏ chính trường”. 

Chính trường Iraq rơi vào hỗn loạn

Hiện chính trường Iraq đang rơi vào hỗn loạn khi những người biểu tình ủng hộ Giáo sĩ Moqtada al-Sadr đã xông vào vùng Xanh an ninh ở trung tâm thủ đô Baghdad, khiến các cơ quan đại diện ngoại giao quốc tế và đại sứ quán nước ngoài bị đe dọa.

AFP đưa tin rằng một cuộc đấu súng, rocket đã diễn ra khi hàng chục hoặc có thể hàng trăm người ủng hộ bạo loạn, với việc cảnh sát sử dụng các biện pháp kiểm soát bạo loạn như vòi rồng và bắn đạn thật để đẩy lùi một cuộc tấn công vào Khu vực Xanh.

Một số nhân chứng nói với CNN rằng lực lượng an ninh của chính phủ đã đẩy những người biểu tình ra khỏi Cung điện Cộng hòa bằng cách bắn hơi cay và đạn thật. 

Các quan chức an ninh Iraq nói với CNN hôm thứ Hai rằng, “hàng trăm người biểu tình đã xông vào tòa nhà bên trong Khu vực Xanh”. Cung điện Cộng hòa rộng lớn và mang tính biểu tượng của chính phủ Iraq được cho là đã bị những người biểu tình đột nhập, và tại đây đã xảy ra cuộc đụng độ giữa lực lượng an ninh và đám đông biểu tình.

Những người biểu tình ủng hộ giáo sĩ Sadr trước đó đã được nhìn thấy trong bể bơi tại Cung điện Cộng hòa do cố Tổng thống Saddam xây dựng và được giữ nguyên vẹn sau cuộc xâm lược năm 2003 của Mỹ.

Những người biểu tình ủng hộ giáo sĩ Sadr tràn vào bể bơi tại Cung điện Cộng hòa trong khu vực Vùng Xanh (ảnh: Chụp màn hình CNN)

Tình trạng bất ổn này diễn ra sau khi giáo sĩ Hồi giáo dòng Shi’ite quyền lực ở Iraq ông Moqtada al-Sadr bị áp lực buộc phải rời khỏi chính trường.

Ông al-Sadr đã tweet một tuyên bố có tầm ảnh hưởng tới hàng triệu tín đồ trung thành của mình như sau: “Tôi đã quyết định rằng tôi sẽ không can thiệp vào các vấn đề chính trị. Và bây giờ tôi tuyên bố nghỉ hưu (rời khỏi chính trường ) và đóng cửa tất cả các viện (thuộc phong trào Sadr)”. 

Phản ứng của giáo sĩ Moqtada al-Sadr cho thấy tình trạng bế tắc chính trị khó giải quyết hiện nay ở Iraq. Những người ủng hộ giáo sĩ Sadr tin rằng có một âm mưu chống lại ông ta. 

Video cho thấy các cuộc đụng độ đang diễn ra căng thẳng giữa các phe phái chính trị và với cảnh sát Iraq ngày 29/8 khá dữ dội:

Iraq đang chìm trong khủng hoảng chính trị và kinh tế-xã hội sau cuộc bầu cử hồi tháng 10/2021, trong đó đảng của giáo sĩ al-Sadr đã giành được nhiều ghế nhất, với 73/329 ghế tại Quốc hội Iraq.

Những tháng qua đã chứng kiến ​​tình trạng bất ổn khi các phe phái dòng Shia đấu tranh để thành lập chính phủ, điều này cũng dẫn đến bạo lực lẻ tẻ trong bối cảnh quốc hội Iraq ngày càng trở nên bế tắc. 

Những người ủng hộ giáo sĩ Moqtada al-Sadr đã biểu tình ngồi trước tòa nhà Quốc hội từ ngày 30/7, để phản đối việc ông Mohammed Shia ‘al-Sudani được đề cử làm Thủ tướng Iraq.

Các cuộc biểu tình diễn ra trong bối cảnh những tranh cãi leo thang giữa Giáo sĩ al-Sadr và các đối thủ của ông là khối Khuôn khổ Hợp tác (CF), một nhóm bảo trợ các đảng phái Shi’ite trong Quốc hội Iraq.

Và cuộc biểu tình ủng hộ giáo sĩ al-Sadr được cho là lên đỉnh điểm vào suốt 24h hôm qua (29/8).

Các phái đoàn ngoại giao quốc tế tháo chạy

Nhà Trắng trước đó đã phủ nhận những tuyên bố rằng, một cuộc “sơ tán” đại sứ quán đang được tiến hành. Nhưng tại thời điểm này, có vẻ như nhiều khả năng các quan chức chủ chốt đang được đưa đến nơi an toàn do tình hình an ninh sụp đổ ở Khu vực Xanh vốn được cho là ‘an toàn cao’.

Mặc dù vẫn chưa có tuyên bố xác nhận chính thức từ phía Mỹ, nhưng có nhiều báo cáo cho thấy Đại sứ quán Mỹ nằm bên trong Vùng Xanh hiện đang được sơ tán, khi các hình ảnh ghi lại máy bay trực thăng cất cánh lên xuống tại khu vực này.

Hiện đại sứ quán Kuwait tại Iraq đang kêu gọi tất cả công dân của họ rời khỏi đất nước, và có khả năng sẽ có thêm nhiều quốc gia trong khu vực và vùng Vịnh, đặc biệt là nếu bạo lực lan sang các tỉnh khác của Iraq. 

Các đoàn xe quốc tế cũng đã được nhìn thấy đang tăng tốc từ các khu vực bất ổn, rời khỏi khu vực cấm của Vùng Xanh.

Dưới đây là một số diễn biến của phóng viên chiến trường Iraq Ali Almikdam:

  • Đóng cửa đền thờ Imam Al Kadhim.
  • Triển khai an ninh mật dày đặc gần Sân bay Quốc tế Baghdad.
  • Những người ủng hộ giáo sĩ Sadr xông vào Toà nhà chính phủ và Cung điện Cộng hòa.
  • Thi hành lệnh giới nghiêm ở thủ đô Baghdad.
  • Đại sứ quán Mỹ đang sơ tán.