Bé Guojiang, con gái đầu lòng của cặp vợ chồng ở Giang Tô, Trung Quốc, gây chú ý toàn cầu với tóc vàng và mắt xanh. Đây là một minh chứng khoa học hiếm có về sự biểu hiện của gene lặn di truyền từ cụ cố người Nga, sau 4 đời “ngủ yên” trong dòng họ.

Gene lặn và sự ngỡ ngàng của bệnh viện, gia đình

Sự kiện chào đời của bé Guojiang vào tháng 5/2022 tại Diêm Thành, tỉnh Giang Tô, đã mang đến một cú sốc lớn cho cả đội ngũ y tế và gia đình. Cô bé vừa lọt lòng đã mang những nét đặc trưng của người phương Tây, khiến bác sĩ, y tá và người thân vô cùng sửng sốt. Anh Yang, bố của Guojiang, thừa nhận gia đình đã từng “tưởng bệnh viện trao nhầm con” vì ngoại hình quá khác biệt so với bố mẹ thuần người Hán.

Những đặc điểm ngoại hình khác biệt của Guojiang không hề mờ đi mà còn trở nên rõ nét hơn khi cô bé lớn lên. Lúc 8 tháng tuổi, đôi mắt của Guojiang bắt đầu chuyển sang màu xanh ngọc lấp lánh, một màu mắt cực kỳ hiếm gặp ở người Đông Á. Đến khi tròn một tuổi, mái tóc của cô bé đã chuyển hoàn toàn sang màu vàng hoe và xoăn tự nhiên, cùng với hàng lông mi dài, củng cố vẻ ngoài “lai” độc đáo của mình.

Trước sự ngạc nhiên và bối rối của chính mình cùng sự tò mò của xã hội, vợ chồng anh Yang đã quyết định thực hiện nhiều lần xét nghiệm ADN. Kết quả của tất cả các lần xét nghiệm đều xác nhận Guojiang chính là con ruột, gạt bỏ mọi nghi ngờ về mặt sinh học. Chính kết quả này đã thúc đẩy gia đình tìm hiểu sâu hơn về lịch sử dòng tộc để tìm kiếm lời giải thích cho hiện tượng di truyền kỳ lạ này.

Gene lặn: Dấu vết lịch sử từ cụ cố người Nga

Cuộc tìm kiếm về nguồn gốc đã dẫn đến một phát hiện quan trọng: ông cố nội của Guojiang là người Nga. Cụ cố này đã kết hôn với một phụ nữ từ tỉnh Hà Nam, sinh sống và qua đời tại Trung Quốc vào năm 1985, để lại một dấu vết di truyền tiềm ẩn trong dòng họ. Anh Yang chia sẻ rằng suốt bốn thế hệ trước đó, gia đình anh đều chỉ sinh con trai, và những người con trai này không ai biểu hiện rõ ràng các đặc điểm tóc vàng mắt xanh.

Theo giải thích của nhà di truyền học, các đặc điểm tóc vàng và mắt xanh ở người Đông Á được quy định bởi những gene lặn hiếm gặp. Khi hai bản sao của những gen này—như gen OCA2/HERC2 (mắt xanh) và MC1R (tóc sáng)—cùng được truyền cho một cá thể, chúng mới có thể biểu hiện ra ngoài. Cụ cố người Nga chính là người mang những bản sao gene lặn này, và chúng đã được truyền ẩn trong các thế hệ con trai của dòng họ Yang.

Các nhà khoa học Trung Quốc ước tính, xác suất để chuỗi gene lặn này được truyền qua bốn đời con trai, nơi chúng “ngủ yên”, rồi đồng loạt được kích hoạt và biểu hiện đầy đủ ở một bé gái duy nhất như Guojiang chỉ dưới 1/16.000. Điều này cho thấy sự kết hợp di truyền cực kỳ ngẫu nhiên và hiếm có. Đây chính là minh chứng sinh động cho cơ chế di truyền phức tạp, nơi một đặc điểm có thể biến mất và xuất hiện trở lại sau nhiều thế hệ.

Phản ứng xã hội và cái nhìn tích cực từ người mẹ

Bé Guojiang cùng bố mẹ ở tỉnh Giang Tô, Trung Quốc. (Ảnh: Chụp màn hình/ Khai Mở)

Ngoại hình nổi bật khiến Guojiang luôn là tâm điểm chú ý khi ra ngoài. Nhiều người lạ tò mò đã hỏi vợ chồng anh Yang về việc tại sao cô bé lại trông giống người nước ngoài đến vậy. Anh Yang bày tỏ sự mệt mỏi khi phải liên tục giải thích về lịch sử gia đình và gene lặn cho những người hiếu kỳ, nhưng điều này không làm giảm đi tình yêu thương mà họ dành cho con.

Mặc dù có một người họ hàng xa sống ở Serbia, nhưng gia đình Guojiang hiếm khi liên lạc, càng làm cho câu chuyện di truyền từ cụ cố Nga trở nên kỳ diệu hơn. Hiện tại, cô bé đã bắt đầu đi học mẫu giáo. Giáo viên nhận xét Guojiang là một cô bé thân thiện, nói tiếng Trung Quốc lưu loát và hòa đồng với bạn bè, cho thấy cô bé đang lớn lên một cách bình thường và khỏe mạnh trong nền văn hóa bản địa.

Trước sự khác biệt về ngoại hình, mẹ của Guojiang đã đưa ra một tuyên bố đầy tích cực và triết lý. Cô cho rằng ngoại hình chỉ là kết quả của sự ngẫu nhiên của các gene, và gia đình không hề đặt nặng vấn đề đó. Điều mong mỏi lớn nhất của cô là con gái lớn lên khỏe mạnh, hạnh phúc và trở thành một người có ích cho xã hội. Câu chuyện của Guojiang đã thu hút hơn 120 triệu lượt xem trên Douyin, biến cô bé trở thành một biểu tượng đáng yêu của sự đa dạng di truyền.

Theo: Khai Mở