Các công ty Trung Quốc thu mua đất đai khắp thế giới

Các công ty Trung Quốc đang ráo riết mua lại đất đai ở nước ngoài. Hơn 10 năm qua, các công ty Trung Quốc đã thu gom gần 6,5 triệu ha đất và khai thác mỏ trên khắp thế giới, theo Nikkei Asia.

• Tại sao nhiều quốc gia châu Á tiếp tục lún sâu vào bẫy nợ Trung Quốc?
• Âm mưu chia để trị: Trung Quốc giăng bẫy nợ Việt Nam – Lào – Campuchia 

Các công ty Trung Quốc đang mua đất ở châu Á và châu Phi. Tổng diện tích đất được các doanh nghiệp này mua hoặc thuê trong thập niên qua bằng tổng diện tích đất của Sri Lanka hoặc Litva.

Bắc Kinh bành trướng hoạt động thu gom đất sang Việt Nam, Myanmar

Theo Nikkei, các quốc gia đang phát triển và mới nổi (là nguồn cung cấp lương thực và tài nguyên) sẽ rơi vào tầm ngắm của Bắc Kinh.

Theo các cuộc điều tra của các tổ chức phi chính phủ và các tổ chức khác, các công ty Trung Quốc tham gia rất nhiều vào việc trồng chuối tại Myanmar.

Theo số liệu của Liên Hợp Quốc, xuất khẩu chuối từ Myanmar đã tăng gấp 250 lần; từ 1,5 triệu USD năm 2013 lên 370 triệu USD năm 2020. Hầu hết sản phẩm từ chuối xuất sang Trung Quốc.

Từ năm 2015, các trang trại trồng chuối bắt đầu tăng tốc. Chuối được trồng rộng rãi ở bang Kachin, miền bắc Myanmar và tiếp tục mở rộng kể từ sau cuộc đảo chính quân sự vào tháng 2; bởi vì chúng là nguồn thu thuế quan trọng cho lực lượng vũ trang Myanmar.

Sản xuất cao su thiên nhiên là một ngành công nghiệp quan trọng ở tỉnh Bình Phước (Việt Nam). Tuy nhiên, ngành công nghiệp này đang bị đe dọa, theo Nikkei. Nguyên nhân là một công ty chăn nuôi hàng đầu Trung Quốc (New Hope) đang nuôi một đàn lợn khổng lồ trên mảnh đất rộng 75 ha tại tỉnh từ năm 2019. Công ty này đã mở rộng hoạt động ở cả miền Trung và miền Bắc của Việt Nam.

Công ty Trung Quốc thu gom đất nông nghiệp, lâm nghiệp và khai thác mỏ khắp châu Phi

Theo Land Matrix, một tổ chức giám sát đất đai châu Âu cho biết, các công ty Trung Quốc đã giành được quyền kiểm soát 6,48 triệu ha đất nông nghiệp, lâm nghiệp và khai thác mỏ trên khắp thế giới từ năm 2011 đến 2020.

Các doanh nghiệp Trung Quốc đang nhanh chóng mua đất ở nước ngoài để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng ở trong nước. Điều đó giúp họ có được các nguồn tài nguyên thiên nhiên ổn định; trong khi nguồn cung trên thế giới thắt chặt.

Một ví dụ cụ thể cho thấy, phần lớn đất ở Congo là rừng. Trong bối cảnh giá gỗ tăng cao, công ty Vạn Bằng (Trung Quốc) đã vận chuyển số lượng lớn gỗ từ Congo sang Trung Quốc.

Ngoài ra, các công ty Trung Quốc cũng đang mua mỏ. Năm 2019, tập đoàn China Minmetals đã đầu tư 280 triệu USD vào Tanzania.

Năm 2020, Công ty khai thác kim loại màu Trung Quốc đã rót 730 triệu USD vào hoạt động khai thác ở Guinea.

Theo Viện nghiên cứu chính sách công của Mỹ, các khoản đầu tư của Bắc Kinh là nhằm giành được quyền tiếp cận khoáng sản để sử dụng cho pin xe điện.

Các quốc gia tiếp nhận vốn đầu tư của Trung Quốc ngày càng lún sâu vào “bẫy nợ”

Các chuyên gia cho rằng, sáng kiến “Vành đai con đường” của Bắc Kinh là một kế hoạch bẫy nợ. Các quốc gia chủ nhà ngày càng mắc nợ Trung Quốc và sau đó không thể thoát khỏi sự kiểm soát của Bắc Kinh.

Sri Lanka là một ví dụ điển hình của bẫy nợ Trung Quốc. Tập đoàn China Harbour Engineering (CHEC) đã tham gia phát triển một cảng ở miền nam Sri Lanka. Do nước này không có khả năng hoàn trả các khoản vay cho Bắc Kinh; nên họ đã phải cho CHEC thuê lại cảng theo hợp đồng 99 năm.

Tháng 5, CHEC đã giành được đơn đặt hàng xây dựng một tuyến đường cao tốc ở Colombo (Sri Lanka). Công ty này sẽ tiếp tục sở hữu đường cao tốc sau khi hoàn thành. Họ chỉ giao lại cho Sri Lanka kiểm soát sau khi thu phí 18 năm.

Nhật Bản tìm cách đối phó với hành động thu gom đất của Bắc Kinh

“Có những trường hợp đất thuộc sở hữu danh nghĩa của công dân Nhật Bản; nhưng thực tế là các công ty Trung Quốc”, một người có liên hệ với Cơ quan Tình báo An ninh Công cộng cho biết.

Theo Nikkei, thực tế đã có công ty nước ngoài sở hữu đất gần căn cứ của Lực lượng Phòng vệ Trên không Nhật Bản ở Chitose, Hokkaido.

Tháng 6, Quốc hội Nhật Bản đã ban hành một đạo luật mới nhằm thắt chặt các quy định về thu hồi và sử dụng đất ở những nơi được coi là quan trọng đối với an ninh quốc gia. Theo Nikkei, đạo luật này là nhắm vào Trung Quốc. Nó được thiết kế để ngăn chặn các giao dịch đất đáng ngờ của các doanh nghiệp nước ngoài.

Tuy nhiên, các loại đất khác như đất rừng vẫn chưa thuộc phạm vi điều chỉnh của các quy định này.

Theo Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản, các doanh nghiệp nước ngoài đã mua 46 ha đất nông nghiệp và 7.560 ha đất rừng.

Giáo sư tại Đại học Himeji, Hideki Hirano, cho biết: “Các quy định cần được thắt chặt hơn nữa để ngăn chặn tình trạng đất đai bị thu gom mất kiểm soát”.