Cánh cổng vào đại học 2026 đang là tâm điểm chú ý khi hàng loạt trường công lập bước vào “cuộc đại sắp xếp” quy mô lớn. Liệu việc sáp nhập, tái cấu trúc này có khiến điểm chuẩn tăng, học phí biến động và quyền lợi thí sinh bị ảnh hưởng?

Cuộc sắp xếp lớn và mục tiêu nâng chất lượng

Thực hiện Nghị quyết 71 về đổi mới giáo dục đại học, Bộ GD&ĐT đang triển khai kế hoạch sáp nhập, tinh gọn gần 140 cơ sở đào tạo công lập. Mục tiêu là tối ưu nguồn lực, nâng cao chất lượng, tăng sức cạnh tranh quốc tế và chấm dứt tình trạng dàn trải. Năm 2026 sẽ là mùa tuyển sinh đầu tiên sau khi việc sắp xếp được hoàn tất, mở ra kỳ vọng nhưng cũng nhiều lo ngại cho thí sinh.

Khi các trường yếu nhập vào những đơn vị có thương hiệu mạnh, sức hút tuyển sinh được dự báo tăng cao. Điều này có thể kéo theo điểm chuẩn nhích lên, khiến thí sinh chịu áp lực lớn hơn. Nếu biến động quá mạnh, nguy cơ “sốc điểm chuẩn” hoàn toàn có thể xảy ra, buộc nhiều em đăng ký rải rác ngành hoặc bỏ học năm đầu.

sức hút tuyển sinh được dự báo tăng cao (ảnh: Dân trí)

Học phí và quyền lợi ưu tiên thay đổi

Một vấn đề đáng quan tâm là mức học phí. Nếu cơ sở chưa tự chủ được sáp nhập vào trường tự chủ, học phí có thể tăng, đặc biệt với các ngành chi phí cao. Ngoài ra, việc điều chỉnh địa giới hành chính có thể khiến thí sinh mất quyền cộng điểm ưu tiên nếu khu vực cư trú thay đổi, đòi hỏi chính sách chuyển tiếp kịp thời để bảo vệ quyền lợi.

Sự thay đổi mạng lưới đào tạo có thể khiến một số cơ sở địa phương ngừng tuyển sinh, buộc học sinh vùng xa phải di chuyển xa hơn. Chi phí đi lại, sinh hoạt và cơ hội tiếp cận giáo dục đại học vì thế sẽ tăng lên, đòi hỏi hỗ trợ ký túc xá, học bổng hoặc phương tiện di chuyển từ phía nhà trường và địa phương.

Việc đổi tên trường, thay mã ngành và điều chỉnh phương thức xét tuyển có thể khiến thí sinh và phụ huynh lúng túng. Đề xuất giảm vai trò xét học bạ, tăng tỷ trọng điểm thi THPT, bài đánh giá năng lực hoặc chứng chỉ quốc tế nhằm đảm bảo công bằng đang được xem xét, đòi hỏi sự minh bạch cao trong công bố dữ liệu và quy trình xét tuyển.

Giải pháp chuyển tiếp để giữ ổn định

Để tránh “cú sốc chính sách”, Bộ GD&ĐT yêu cầu các trường công bố rõ lộ trình sắp xếp, giữ ổn định học phí cho khóa tuyển sinh cũ và công khai dữ liệu chất lượng đào tạo. Bản đồ chuyển tiếp từng địa phương, cơ chế cộng điểm ưu tiên dựa trên lịch sử học tập và cam kết không gián đoạn chương trình sẽ là yếu tố then chốt giúp thí sinh yên tâm.

Nếu được thực hiện bài bản, cuộc sắp xếp sẽ tạo ra các trường đại học mạnh, quy mô lớn, có điều kiện tập trung đầu tư vào nghiên cứu và giảng dạy, nâng chất lượng đầu ra và sức cạnh tranh quốc tế. Tuy nhiên, để “cánh cổng vào đại học 2026” không trở nên chật hẹp, các chính sách chuyển tiếp, truyền thông minh bạch và hỗ trợ tài chính cho vùng khó khăn cần được triển khai đồng bộ.

Theo: Dân trí

Từ Khóa: