Sự không chắc chắn về các lệnh trừng phạt, khả năng phản kháng và khả năng chiến đấu đang đè nặng lên Trung Quốc.
Cựu Đô đốc Hải quân Hoa Kỳ James Stavridis là phó chủ tịch phụ trách các vấn đề toàn cầu và là giám đốc điều hành tại công ty cổ phần tư nhân The Carlyle Group. Trước đây, ông từng là chỉ huy đồng minh tối cao của NATO và hiệu trưởng Trường Luật và Ngoại giao Fletcher tại Đại học Tufts ở Medford, Massachusetts. Ông là tác giả của “2034: Tiểu thuyết về Thế chiến tiếp theo.” Ông đã có bài bình luận về vấn đề này trên tờ Nikkei Asia. Dưới đây là tóm tắt bài bình luận:
Khi mọi thứ xung quanh Đại hội toàn quốc lần thứ 20 của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và việc chưa từng có là ông Tập Cận Bình giữ chức Tổng bí thư nhiệm kỳ thứ ba lắng xuống, quan điểm của Bắc Kinh về cuộc xâm lược Ukraine của Nga có ý nghĩa địa chính trị ngày càng tăng.
Ông Tập nghĩ gì về sự sụp đổ mà người bạn của ông là Tổng thống Vladimir Putin đã vấp phải? Trên thực tế, có những giới hạn nào đối với “quan hệ đối tác không có giới hạn” mà hai nhà lãnh đạo đã tuyên bố vào đầu năm nay ngay trước khi chiến tranh bắt đầu?
Với tư cách là cựu chỉ huy đồng minh tối cao của NATO, cựu đô đốc Stavridis cho biết, ông thường được hỏi liệu cuộc xâm lược Ukraine cuối cùng có khuyến khích Trung Quốc thực hiện động thái quân sự đối với Đài Loan hay không. Có một sự đối xứng nhất định trong cách cả Ukraine và Đài Loan được coi là những khu vực ly khai của các nước láng giềng lớn hơn rất nhiều.
Nhưng cuối cùng, một cuộc tấn công quân sự có vẻ khó xảy ra vào thời điểm này vì khi Trung Quốc nhìn vào cuộc xung đột Ukraine, ba câu hỏi chính phải được đặt ra.
Thứ nhất là quân đội Trung Quốc sẽ thực hiện như thế nào trong các hoạt động tác chiến quy mô lớn, đầy thử thách? Nói cách khác, ông Tập phải tự hỏi bản thân rằng liệu các tướng lĩnh và đô đốc của ông ta – được đào tạo theo mô hình Liên Xô cũ như những người đồng cấp Nga của họ – sẽ chiến đấu tốt hơn trong thực chiến hay không?
Người Trung Quốc nhận thức rõ rằng quân đội của họ đã không tham gia chiến đấu dài ngày kể từ Chiến tranh Triều Tiên hồi đầu những năm 1950. Ít nhất thì chiến tranh không thể đoán trước, và nếu không có kinh nghiệm khắc nghiệt của cuộc chiến quy mô lớn, mà một cuộc xâm lược Đài Loan chắc chắn sẽ dẫn đến, thì một cuộc tấn công vào Đài Loan có thể diễn ra như thế nào là một điều không chắc chắn đối với Trung Quốc.
Trong khi đó, Mỹ có một quân đội đã tiến hành các hoạt động chiến đấu lớn ở Việt Nam, Vịnh Ba Tư, Iraq và Afghanistan, cũng như nhiều hoạt động nhỏ hơn. Câu trả lời cho việc quân đội Trung Quốc sẽ hoạt động như thế nào trong chiến đấu thực tế là một ẩn số.
Câu hỏi thứ hai liên quan đến người Đài Loan. Liệu họ có chiến đấu hết mình và hiệu quả như những gì người Ukraine đã làm không? Một lần nữa, đây là một câu hỏi khó trả lời một cách chắc chắn, nhưng khi gặp Tổng thống Thái Anh Văn và đội ngũ lãnh đạo quân sự cấp cao của bà, cựu đô đốc Mỹ tin rằng họ sẽ chiến đấu hết mình và tốt.
Trong khi câu hỏi về sự can thiệp toàn diện của Mỹ vẫn bị che đậy trong “sự mơ hồ chiến lược”, mặc dù một số bình luận của Tổng thống Joe Biden chỉ ra rằng Washington sẽ cung cấp hỗ trợ quân sự trực tiếp, nhưng gần như chắc chắn rằng Mỹ và các đồng minh của họ, ở mức tối thiểu, cung cấp hỗ trợ vật chất cho Đài Loan dưới dạng vũ khí tiên tiến, bao gồm hệ thống phòng không, mìn biển thông minh, công cụ mạng và tên lửa hành trình chống hạm.
Được phương Tây hỗ trợ về thiết bị quân sự và trừng phạt kinh tế đối với Bắc Kinh, người Đài Loan có thể sẽ chiến đấu hết mình.
Một lần nữa, mức độ phản kháng của họ là một ẩn số đối với Trung Quốc và là một điều đáng lo ngại. Giống như những điều mà Bắc Kinh chưa biết về chất lượng chiến đấu của quân đội Trung Quốc, mức độ tinh thần chiến đấu của người Đài Loan sẽ không rõ ràng cho đến khi một cuộc đối đầu quân sự thực sự diễn ra.
Cuối cùng, Bắc Kinh phải tự hỏi liệu phương Tây có áp đặt các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc như họ đã áp dụng đối với Nga hay không. Từ quan điểm của Trung Quốc, Bắc Kinh đánh giá một cách hợp lý rằng nền kinh tế của họ, chiếm khoảng 17% tổng sản phẩm quốc nội toàn cầu, là quá lớn để trừng phạt.
Về mặt quân sự, việc cố gắng áp dụng một cách tiếp cận kinh tế ném bom rải thảm đối với Trung Quốc với các biện pháp trừng phạt lớn và rộng rãi có lẽ là không thể quản lý được, trong bối cảnh các nền kinh tế trên thế giới ngày nay đang liên quan với nhau như thế nào. Không giống như Nga, nước có GDP nhỏ hơn nhiều và chỉ thực sự là một nhân tố trong thị trường hydrocacbon, Bắc Kinh xoáy sâu vào mọi yếu tố của nền kinh tế toàn cầu.
Nhưng thay vì cố gắng ném bom rải thảm nền kinh tế Trung Quốc, phương Tây có thể chọn tiến hành các cuộc tấn công chính xác vào các yếu tố quan trọng trong chuỗi cung ứng của Trung Quốc không?
Theo đô đốc Stavridis, điều này là có thể. Đạo luật Khoa học và CHIPS mới của Hoa Kỳ là một dự đoán nhỏ về việc một gói trừng phạt được cấu trúc khéo léo có thể trông như thế nào đối với các linh kiện điện tử công nghệ cao, nguyên liệu chính, công cụ gia công tinh xảo và các mặt hàng quan trọng khác. Những biện pháp trừng phạt như vậy có thể như thế nào là ẩn số và rất đáng lo ngại đối với ông Tập.
Tổng hợp lại, ba yếu tố không chắc chắn này có thể sẽ tạo ra sự miễn cưỡng trong việc tiến hành một cuộc can thiệp quân sự toàn diện chống lại Đài Loan trong ít nhất 3-5 năm tới. Một ngoại lệ sẽ là nếu Đài Bắc vượt qua lằn ranh đỏ cuối cùng của Trung Quốc và tuyên bố độc lập, một điều rất khó xảy ra.
Về lâu dài, Trung Quốc có thể trở nên tự tin hơn vào quân đội của mình khi các lực lượng của họ tích lũy ngày càng nhiều vũ khí quân dụng hạng nặng tốt hơn, có thể tiến hành nhiều hoạt động quân sự ngoài khu vực hơn và xây dựng một mạng lưới các căn cứ ở nước ngoài bền vững như Mỹ ngày nay. Bắc Kinh sẽ làm mạnh mẽ các chuỗi cung ứng quan trọng của mình. Và họ đang theo dõi chặt chẽ các sự kiện ở Đài Loan, tìm kiếm manh mối về sự sẵn sàng chiến đấu của người Đài Loan.
Tất cả vẫn là những điều không chắc chắn cho đến ngày hôm nay. Vì vậy, hiện tại, cho đến khi các nhà lãnh đạo có thêm kiến thức trong cả ba lĩnh vực, quan điểm từ Bắc Kinh, với mức độ không chắc chắn của kết quả, sẽ là một trong những biện pháp tránh can thiệp quân sự chống lại Đài Loan.
Có thể bạn quan tâm: