Dân số Việt Nam dự báo già hóa nhanh, thời kỳ dân số vàng kết thúc năm 2036; đến năm 2049 có thể thiếu khoảng 1,3 triệu phụ nữ trong độ tuổi kết hôn.

Mức sinh giảm, mất cân bằng giới tính kéo theo nhiều hệ lụy xã hội

Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa dân số nhanh trong bối cảnh mức sinh giảm và mất cân bằng giới tính khi sinh kéo dài. Theo dự báo dân số Việt Nam giai đoạn 2024–2074 do Cục Thống kê công bố, đến năm 2049, cả nước có thể thiếu khoảng 1,3 triệu phụ nữ trong độ tuổi kết hôn.

Báo cáo dựa trên kết quả Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024, dự báo quy mô dân số toàn quốc, 6 vùng kinh tế – xã hội và 34 tỉnh, thành. Dân số Việt Nam vẫn tăng trong các thập kỷ tới nhưng tốc độ tăng giảm dần, dự kiến đạt đỉnh vào khoảng năm 2059 theo kịch bản mức sinh trung bình.

Trong 50 năm tới, với ba kịch bản mức sinh, dân số Việt Nam năm 2074 ước đạt từ 103,9 đến 118,5 triệu người. Theo phương án trung bình, tăng trưởng dân số về 0% vào năm 2060 và chuyển sang giảm từ năm 2061. Nếu mức sinh thấp, tăng trưởng âm có thể xuất hiện sớm từ năm 2051.

Mức suy giảm dân số được dự báo ngày càng mạnh. Giai đoạn 2049–2054, dân số giảm bình quân 0,05% mỗi năm; đến giai đoạn 2069–2074, mức giảm tăng lên 0,44% mỗi năm, tương đương khoảng 461.000 người.

Dù tỷ số giới tính chung được dự báo tương đối cân bằng, hệ quả của mất cân bằng giới tính khi sinh từ năm 2005 đang bộc lộ rõ. Năm 2024, số nam giới trong độ tuổi kết hôn nhiều hơn nữ giới cùng nhóm tuổi khoảng 415.000 người.

Theo kịch bản trung bình, tình trạng dư thừa nam giới gia tăng và đạt đỉnh vào năm 2049, khi thiếu khoảng 1,3 triệu phụ nữ trong độ tuổi kết hôn, tương ứng 8,7% nam giới từ 20–39 tuổi. Đến năm 2074, chênh lệch vẫn còn khoảng 829.000 người.

Các chuyên gia cảnh báo sự thiếu hụt phụ nữ trong độ tuổi kết hôn có thể làm gia tăng nguy cơ bạo lực, bóc lột và buôn bán người, trong bối cảnh cạnh tranh tìm kiếm bạn đời ngày càng gay gắt.

Cùng với đó, thời kỳ dân số vàng của Việt Nam sẽ kết thúc vào năm 2036. Sau mốc này, Việt Nam bước vào giai đoạn dân số già và tiến tới dân số siêu già, tạo áp lực lớn lên thị trường lao động và hệ thống an sinh xã hội.

Theo: Báo đầu tư