Dưỡng lão bán trú đang trở thành lựa chọn mới của nhiều gia đình Việt bởi vừa đảm bảo người cao tuổi được chăm sóc; giao lưu bạn bè; vừa giúp con cháu yên tâm. Mô hình này mang đến sự cân bằng giữa chăm sóc chuyên nghiệp và kết nối tình thân.

Dưỡng lão bán trú giúp người cao tuổi tìm lại niềm vui

6h30 mỗi ngày, bà Mai Hoàng Kiều, 73 tuổi; bắt đầu hành trình 10 km bằng hai chuyến xe từ nhà ở Thủ Đức đến trung tâm chăm sóc người cao tuổi ở quận 7, TP HCM.

Một nhân viên chăm sóc đợi sẵn ở sảnh; đưa bà vào lớp học đầu ngày với hoạt động giảm sa sút trí tuệ; tô màu, vẽ tranh. Buổi trưa, bà cùng nhóm bạn sang khu massage, ngâm bồn thảo dược. Lịch trình kết thúc lúc 17h, khi con đến đón bà về nhà.

Sáu tháng trước, khi chồng mới qua đời; bà Kiều rơi vào trầm cảm, cô đơn. Ba người con đều lập gia đình; ở riêng. Bà ở một mình trong căn nhà chỉ còn tiếng TV. Thấy mẹ ngày càng buồn bã; các con tìm hiểu và đăng ký cho bà đến dưỡng lão bán trú – nơi bà có thể vui chơi, trò chuyện ban ngày; tối về nhà nghỉ ngơi.

Ban đầu bà còn ngại ngùng, nhưng nhanh chóng hòa nhập; kết bạn với ông Hải – 83 tuổi, bộ đội về hưu – hay bà Vương, bà Chi; đều là người từng làm doanh nhân. “Nỗi cô đơn vơi dần lúc nào không hay”, bà Kiều nói.

Dưỡng lão bán trú
Các cụ tập thể dục và trò chuyện tại trung tâm chăm sóc sức khỏe ban ngày ở Hà Nội, giúp duy trì tinh thần và kết nối xã hội. (Ảnh: VnExpress)

Dưỡng lão bán trú lan rộng tại Hà Nội và TP HCM

7h sáng mỗi ngày ở Hà Nội, bà Hoàng Thị Trạch, 76 tuổi; có mặt tại sảnh chung cư quận Thanh Xuân, chờ xe trung tâm đón “đi lớp”. Trước đây dù sống cùng con cháu; bà vẫn cảm thấy cô đơn vì ban ngày ít người trò chuyện.

Từ khi được con đăng ký dưỡng lão bán trú; bà thấy cuộc sống vui vẻ, năng động hơn với các hoạt động thể dục, dưỡng sinh, trò chơi tăng phản xạ và sinh hoạt nhóm. “Sáng đi tối về; tôi không bị bỏ rơi và có thêm chuyện kể với con cháu”, bà nói.

Mô hình “Day care” – dưỡng lão bán trú – hoạt động như trường học bán trú. Ban ngày, người cao tuổi được đưa đến trung tâm để tham gia rèn luyện thể chất; giao lưu, ăn uống, nghỉ ngơi, và được theo dõi sức khỏe. Tối đến, họ trở về nhà cùng gia đình.

Theo ghi nhận, mô hình này đang phát triển mạnh ở Hà Nội và TP HCM, với hơn 20 trung tâm mở mới trong hai năm qua. Nhiều viện dưỡng lão nội trú cũng mở thêm dịch vụ ban ngày để đáp ứng nhu cầu.

Theo Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA); Việt Nam hiện có khoảng 16,5 triệu người trên 60 tuổi; nhóm trên 65 tuổi chiếm 9,3% dân số. Dự báo đến năm 2036, Việt Nam sẽ trở thành xã hội “già” khi nhóm trên 65 tuổi đạt 14%.

Dưỡng lão bán trú phù hợp xã hội già hóa hiện nay

Bà Nguyễn Thị Kim Thanh, Giám đốc trung tâm chăm sóc người cao tuổi ban ngày ở Bắc Từ Liêm (Hà Nội), cho biết nhu cầu hiện gấp 3-4 lần so với năm 2023, trung tâm đón khoảng 60 cụ mỗi ngày với chi phí 500.000-600.000 đồng/ngày.

60 người cao tuổi tham gia buổi cập nhật sức khỏe tại trung tâm chăm sóc ban ngày ở Nam Từ Liêm, Hà Nội. Ảnh: Quỳnh Nguyễn.

Bà Doãn Thị Ngọc, giảng viên ngành Công tác xã hội, Đại học Hoa Sen, nhận định dưỡng lão bán trú nở rộ vì phù hợp đặc thù xã hội hiện đại: dân số già hóa nhanh, con cái bận rộn. “Mô hình này giúp người già giảm cô đơn; trầm cảm; gia đình giảm gánh nặng chăm sóc; xã hội tiết kiệm chi phí y tế”, bà nói.

Trước đây, nhiều người xem “dưỡng lão” là khái niệm tiêu cực; nhưng giờ quan niệm đã thay đổi. Như bà Đỗ Hồng Ngọc, 74 tuổi, từng ngần ngại, nay lại háo hức mỗi ngày đến trung tâm. Ở đây, bà tập phục hồi chức năng, hát hò, khiêu vũ, trò chuyện cùng bạn bè. “Niềm vui của tôi khiến con cái an tâm hơn”, bà chia sẻ.

Theo bà Ngọc, để mô hình này bền vững, các trung tâm cần đáp ứng bốn nhóm nhu cầu cơ bản: dinh dưỡng an toàn, chăm sóc y tế thường xuyên; phục hồi chức năng, và kết nối tinh thần xã hội. “Những yếu tố đó giúp người cao tuổi thấy mình có ích, giữ được phẩm giá và quyền tự quyết”, bà nói.

Theo: VnExpress