Đái tháo đường đang tăng nhanh trên toàn cầu. Nguy hiểm hơn, hơn 40% người mắc không biết mình bệnh, khiến việc điều trị thường diễn ra muộn và tiềm ẩn nhiều biến chứng nặng nề
Đái tháo đường mối lo sức khỏe toàn cầu
Đái tháo đường là bệnh mạn tính phổ biến, xảy ra khi cơ thể không tạo đủ insulin hoặc không sử dụng hiệu quả insulin. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong sớm và làm gia tăng gánh nặng y tế tại nhiều quốc gia. Liên đoàn Đái tháo đường Thế giới ID dự báo đến năm 2025, hơn 11% người trưởng thành sẽ mắc bệnh.
Thực tế cho thấy hơn 40% người mắc không được chẩn đoán sớm. Điều này khiến bệnh âm thầm tiến triển và dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như bệnh tim mạch, suy thận, tổn thương mắt, nhiễm trùng bàn chân và nguy cơ phải cắt cụt chi. Nguyên nhân chính là nhiều người chủ quan với sức khỏe hoặc coi nhẹ các triệu chứng như khát nhiều, tiểu nhiều, mệt mỏi, sụt cân bất thường.
Thực trạng đáng lo ngại tại Việt Nam
Tại Việt Nam, đái tháo đường đang tăng nhanh và có xu hướng trẻ hóa. Năm 2020, có khoảng 7,3% người trưởng thành mắc bệnh và gần 18% ở giai đoạn tiền đái tháo đường. Tuy nhiên, khoảng 60% người mắc chưa được chẩn đoán, cao hơn mức trung bình toàn cầu. Điều này khiến nhiều bệnh nhân chỉ phát hiện khi đã có biến chứng nặng, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe và chi phí điều trị.
Lối sống ít vận động, ăn nhiều thực phẩm giàu đường, đồ uống có ga, thức ăn nhanh cùng tình trạng thừa cân, béo phì gia tăng nhanh là những nguyên nhân hàng đầu. Ngoài ra, căng thẳng kéo dài và thói quen bỏ qua khám sức khỏe định kỳ cũng góp phần làm tăng số ca mắc mới.
Giải pháp phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả
Tầm soát định kỳ là giải pháp quan trọng nhất để phát hiện sớm đái tháo đường. Người trưởng thành nên xét nghiệm đường huyết ít nhất mỗi năm một lần, đặc biệt là người thừa cân, ít vận động, trên 40 tuổi hoặc có người thân mắc bệnh. Khi phát hiện sớm, việc điều trị và kiểm soát sẽ hiệu quả hơn, giúp giảm tới 80% biến chứng.
Để phòng ngừa, cần xây dựng lối sống khoa học: hạn chế đường, tinh bột dễ hấp thu, thức ăn chiên rán; tăng cường rau xanh, trái cây ít ngọt, ngũ cốc nguyên hạt. Tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần, duy trì cân nặng hợp lý, ngủ đủ giấc và hạn chế rượu bia, thuốc lá.
Đối với người đã mắc bệnh, kiểm soát đường huyết, huyết áp, mỡ máu, kết hợp chế độ dinh dưỡng, vận động và tái khám đúng lịch là yếu tố quyết định để tránh biến chứng lâu dài.
Theo: Nhân Dân