Chuyên gia cảnh báo việc lạm dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong học tập có thể làm lạm phát điểm số, khiến bằng giỏi tăng giả tạo.

Khi sinh viên để máy móc viết thay bài luận

Ngày 16-10, Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục – Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam tổ chức hội thảo “Xu thế kiểm định chất lượng giáo dục giai đoạn 2026-2030 với sự trợ giúp của trí tuệ nhân tạo”. Tại đây, các chuyên gia cảnh báo nguy cơ lạm dụng AI trong học tập và kiểm định giáo dục.

GS.TSKH Đặng Ứng Vận kể lại trường hợp một sinh viên ở miền Trung nộp bài luận triết học được viết bằng AI. Bài viết trôi chảy, ngôn từ phong phú và cấu trúc hoàn chỉnh hơn mức thông thường. Khi được hỏi, sinh viên thừa nhận chỉ chỉnh sửa vài câu trong bản do AI tạo ra.

Theo ông Vận, câu chuyện này đặt ra vấn đề: liệu có nên đánh giá thấp sinh viên vì dùng ChatGPT? Mục tiêu của giáo dục không chỉ là kết quả mà là phát triển tư duy độc lập, sáng tạo và nhân cách. Ông nhấn mạnh, AI không thể thay thế giáo dục, nhưng sẽ định hình lại triết lý dạy và học trong tương lai.

Cảnh báo “lạm phát điểm số” và yêu cầu đạo đức học thuật

GS.TSKH Bành Tiến Long – nguyên Thứ trưởng thường trực Bộ Giáo dục và Đào tạo – cảnh báo rằng việc lạm dụng AI có thể dẫn đến “lạm phát điểm số”. Khi tỉ lệ bằng giỏi, xuất sắc tăng lên giả tạo, giá trị thật của bằng cấp sẽ bị suy giảm.

Theo ông Long, AI mang đến nhiều lợi ích trong công tác kiểm định giáo dục đại học. Tuy nhiên, mô hình kiểm định hiện nay vẫn còn hạn chế, thiếu tính linh hoạt và phản ứng chậm trước thay đổi xã hội. Ông đề xuất cần chuyển từ mô hình tĩnh sang mô hình động, ứng dụng AI để giám sát liên tục, phát hiện bất thường và đưa ra cảnh báo sớm.

Để ứng dụng AI hiệu quả, ông Long cho rằng cần xây dựng khung pháp lý, hướng dẫn đạo đức và quy định cụ thể. Các trường đại học nên ban hành chính sách nội bộ, hướng dẫn sinh viên và giảng viên sử dụng AI có trách nhiệm, đồng thời tích hợp quy tắc đạo đức vào quy chế học thuật.

AI đang mở ra cơ hội đổi mới mạnh mẽ cho giáo dục, song cũng đặt ra thách thức về liêm chính học thuật. Nếu lạm dụng, AI có thể khiến “bằng giỏi” mất giá trị. Chỉ khi con người học cách sử dụng AI đúng hướng, tri thức mới thực sự được tôn vinh

Theo: Tuổi Trẻ

Từ Khóa: