Theo các nhà phân tích, thế giới có thể đối mặt với một Trung Quốc hung hăng hơn về mặt quân sự sau khi ông Tập Cận Bình đạt được nhiệm kỳ thứ ba chưa từng có, củng cố vị thế là nhà lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) quyền lực nhất kể từ thời Mao Trạch Đông, người cầm quyền đầu tiên của chế độ này.
Các nhà phân tích cho rằng nhiệm kỳ 5 năm tới của ông Tập, và có lẽ hơn nhiều năm thế nữa, cũng đặt ông vào vị trí lãnh đạo một quân đội, mà lần đầu tiên trong lịch sử Đảng, tạo ra một mối đe dọa thực sự đối với những nước khác trong khu vực. Nhưng với những người trung thành mới được bổ nhiệm trong quân đội đều đã có tuổi và thiếu kinh nghiệm chiến đấu, ông Tập cũng phải đối mặt với sự không chắc chắn sâu sắc về việc liệu cánh tay quân sự của Đảng, Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA), có thể thực sự giành chiến thắng trong các cuộc chiến với các đội quân tiên tiến hay không.
Việc nhà lãnh đạo này được tái bổ nhiệm làm tổng bí thư của Đảng được đưa ra sau khi Đại hội toàn quốc lần thứ 20 của ĐCSTQ bế mạc vào ngày 23/10, trong đó cũng công bố 7 thành viên mới trong Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị, cơ quan ra quyết định cao nhất của ĐCSTQ. Bốn thành viên mới được bổ nhiệm vào ủy ban đều là đồng minh của ông Tập.
Bà Aparna Pande, thành viên nghiên cứu tại Viện Hudson, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington, thông tin với The Epoch Times rằng ông Tập hiện “quyền lực hơn nhiều so với những người tiền nhiệm”, bao gồm cả Đặng Tiểu Bình, nhà lãnh đạo tối cao của ĐCSTQ từ năm 1978 đến năm 1989, người vẫn phải đấu tranh với các bô lão của Đảng.
Việc củng cố quyền lực của nhà lãnh đạo này thực hiện đồng thời với việc đẩy mạnh tuyên truyền ông Tập là “cốt lõi” của Đảng. ĐCSTQ đã sửa đổi điều lệ vào ngày 22/10 để củng cố thêm các chính sách và hệ tư tưởng của ông Tập. Năm 2017, điều lệ Đảng đã được sửa đổi để đưa vào bộ giáo lý riêng mang thương hiệu của ông Tập, được gọi là “Tư tưởng Tập Cận Bình”.
Trước đó, một số báo cáo về ông Tập trên ứng dụng di động của đài truyền hình nhà nước Trung Quốc CCTV đã được gắn thẻ với tiêu đề “nhà lãnh đạo của nhân dân”.
Frank Lehberger, một nhà Hán học và chuyên gia về các chính sách của ĐCSTQ tại châu Âu, cho biết sự tôn sùng cá nhân này đánh dấu sự kết thúc của thời kỳ cải cách kinh tế Trung Quốc được khởi xướng dưới triều đại của Đặng trong những năm 1980.
Mối đe dọa tăng cao
Với nhiều so sánh được đưa ra giữa ông Tập và ông Mao, các chuyên gia lưu ý rằng mặc dù ông Tập, không giống như ông Mao, không phải là một nhà lãnh đạo quân sự cứng rắn, nhưng ông ấy đã củng cố quyền kiểm soát quân đội bằng cách loại bỏ sự bất hợp tác từ PLA và bổ nhiệm những người trung thành. Ông Tập lãnh đạo PLA với tư cách là Chủ tịch Quân ủy Trung ương, cơ quan quân sự hàng đầu của Đảng.
Ông Grant Newsham, một thành viên cấp cao tại Trung tâm Chính sách An ninh và là nghiên cứu viên tại Diễn đàn Nghiên cứu Chiến lược Nhật Bản, chia sẻ với The Epoch Times rằng ông Tập là nhà lãnh đạo Trung Quốc đầu tiên kể từ sau ông Mao, người có bản lĩnh chính trị để đưa chế độ cộng sản đi theo hướng ông đã chọn.
“Nhưng không giống như ông Mao, ông Tập có khả năng quân sự để đối đầu với Hoa Kỳ và triển khai lực lượng ở vùng lân cận của Trung Quốc,” ông Newsham nói và cho biết thêm rằng PLA đang từng bước xây dựng khả năng phát triển sức mạnh ở cả khu vực và toàn cầu.
Nếu cần thiết, ông Tập sẽ không ngại sử dụng vị trí vững chắc và khả năng quân sự ngày càng tiến bộ của mình để đe dọa và tấn công Đài Loan, hòn đảo tự trị mà ĐCSTQ tuyên bố là của mình, theo ông Newsham.
Còn theo nhà phân tích Pande, một ông Tập không bị thách thức không chỉ là mối quan ngại của Hoa Kỳ mà còn đối với các nước láng giềng của Trung Quốc ở châu Á — từ Nhật Bản, Hàn Quốc đến Ấn Độ và Việt Nam.
“Ông Tập có khả năng sẽ tiếp tục các chính sách của mình trong thập kỷ vừa qua, bao gồm một Trung Quốc hung hăng hơn tìm cách xóa sổ những điều bị làm bẽ mặt trong suốt thế kỷ qua, giành lại lãnh thổ thông qua chiến thuật cắt lát salami, và sử dụng điểm yếu của một số cường quốc (Nga) nhằm đánh lạc hướng mục tiêu (Hoa Kỳ) để dễ bề hợp thức hóa sự hiện diện của họ ở các khu vực quan trọng trên thế giới, ” bà Pande nói.
Những mục tiêu như vậy chỉ ra “khía cạnh thiên sai đối với hành vi của ông Tập” và Hoa Kỳ cũng như các quốc gia tự do khác nên chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh bất kỳ lúc nào, ông Newsham nhận định.
“Hi vọng cuộc chiến tranh chính trị của Trung Quốc – một cuộc dạo đầu cho một cuộc chiến kịch liệt hơn – sẽ tiếp diễn trên toàn cầu,” ông nói. Chiến tranh chính trị nghĩa là sử dụng một loạt các biện pháp, thường là phi bạo lực, để làm suy yếu, bối rối, mất tinh thần hoặc thậm chí đánh bại đối thủ.
Bổ nhiệm những người trung thành trong quân đội
Mặc dù quân đội của ĐCSTQ có thể gây ra mối đe dọa lớn đối với những nước ở khu vực châu Á và hơn thế nữa, Frank Lehberger cảnh báo rằng việc đề bạt các tướng lĩnh của ông Tập dựa trên lòng trung thành, thay vì kinh nghiệm chiến đấu hoặc chuyên môn, tượng trung cho gót chân Achilles.
Trong suốt 10 năm cầm quyền cho đến nay, ông Tập tỏ ra cực kỳ nghi ngờ những người đứng đầu PLA và đã thanh trừng nhiều người trong số họ trong khi bổ nhiệm những người trung thành quá tuổi nghỉ hưu xung quanh mình. Ông Tập cũng đã tổ chức lại cấu trúc quốc phòng hoàn chỉnh, đáng chú ý nhất là trong cuộc cải tổ quân đội sâu rộng vào năm 2015.
Việc tái tổ chức này được “thiết kế để ngăn chặn các tướng lĩnh PLA tấn công và lật đổ ông ta khỏi quyền lực tuyệt đối,” ông Lehberger nói và lưu ý rằng trớ trêu thay, quá trình này cũng tạo ra những kẻ thù hùng mạnh.
Để khắc phục sự bất phục tùng, ông Tập vào ngày 24/10 đã công bố việc thăng chức một số tướng lĩnh mà ông có thể tin tưởng như vị tướng 72 tuổi Trương Hựu Hiệp (Zhang Youxia), người mà ông Lehberger mô tả là “hàng xóm và bạn chơi thân khi còn nhỏ” của ông Tập.
Nhà phân tích Lehberger lưu ý ông Trương, người từng giữ chức Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương, là một trong số ít tướng lĩnh PLA có kinh nghiệm chiến đấu thực tế, nhưng đó là từ hơn bốn thập kỷ trước ở Việt Nam.
“Ông ấy đã quá tuổi nên được nghỉ hưu theo các quy tắc của ĐCSTQ, nhưng ông Tập đã bẻ cong các quy tắc ấy để có lợi cho mình và hiện ông này đã được bổ nhiệm làm phó chủ tịch thứ nhất của Quân ủy trung ương, nhà quân sự quyền lực thứ hai sau ông Tập,” Lehberger nói.
Vị trí phó chủ tịch khác thuộc về Hà Vệ Đông (He Weidong), người từng là chỉ huy của Quân đoàn 31 trên bờ biển đối diện Đài Loan ở tỉnh Phúc Kiến, và cũng đã quá tuổi nghỉ hưu. Ông trước đây phụ trách Bộ Tư lệnh Chiến khu Tây bộ, có trụ sở chính tại khu vực miền Tây của Trung Quốc và có nhiệm vụ chống lại Ấn Độ.
“Trong những năm qua, Tập thích biểu hiện của Hà Vệ Đông ở phía tây và đã thăng chức cho ông nhanh chóng trở thành lãnh đạo Bộ Tư lệnh quân khu Đông bộ, lực lượng phụ trách một cuộc xâm lược có kế hoạch vào Đài Loan. Ông ấy hiện là phó chủ tịch thứ hai của Quân uỷ Trung Ương (CMC) sau tướng Trương, ” ông Lehberger cho biết thêm.
Nhân vật thứ ba của PLA được đề bạt vào Quân ủy Trung ương là Thượng tướng Miêu Hoa (Miao Hua), 66 tuổi, người mà ông Tập đã quen biết trong ba thập kỷ. Lehberger mô tả Miêu là “một cán bộ chính trị hàng đầu khác (không có kinh nghiệm chiến đấu và chỉ là một công vụ viên cộng sản trong quân đội) từ Quân đoàn 31,” người mà ông Tập đã biết từ những ngày còn là quan chức Đảng ở tỉnh Phúc Kiến từ năm 1985 đến năm 2002.
Ông Tập muốn thôn tính Đài Loan, và vì điều này, ông cần có kiến thức chuyên môn vững chắc về chiến tranh công nghệ cao, đặc biệt là tác chiến trên không và chiến tranh trên biển hoặc hải quân, theo chuyên gia phân tích.
Ông nói: “Vì vậy, ông Tập đã xây dựng lực lượng Hải quân của mình với quy mô ấn tượng đến mức giờ đây sánh ngang với người Mỹ về số lượng,” nhưng “cấp bậc và hồ sơ cũng như các sĩ quan đều thiếu chuyên môn nghiệp vụ, nếu so sánh với những nước mạnh nhất trong khu vực: Hải quân Nhật Bản và Hải quân Hoa Kỳ”.
Lehberger nói rằng việc lựa chọn ông Miêu của ông Tập phản ánh tình thế tiến thoái lưỡng nan đặc biệt này và cho thấy điều gì có thể xảy ra sau này.
“Ông Miêu chỉ là một sĩ quan chính trị, về cơ bản là một quan chức đầy mưu mô, không có bất kỳ kinh nghiệm hải chiến nào. Vì vậy, với một người như vậy phụ trách cuộc xâm lược Đài Loan, điều này chỉ có thể dẫn đến thảm họa cho chính ông Tập”, ông nói.
“Nhưng ông Tập không quan tâm đến tính chuyên nghiệp hay khả năng chuyên môn – mà chỉ cần lòng trung thành cá nhân”.
Có thể bạn quan tâm: