Thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, ngành Giáo dục đang tập trung hoàn thiện thể chế chuyển đổi số, thúc đẩy ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong dạy học, đồng thời thí điểm nội dung giáo dục AI trong trường phổ thông
- Kinh tế Trung Quốc suy yếu: 7 tháng không lương, thất nghiệp và đình công lan rộng
- Đồng Tháp nâng cao giáo dục kỹ năng sống cho học sinh
- Vận chuyển ma túy từ TP.HCM về Rạch Giá, nghi phạm bị bắt quả tang
Việc xây dựng hệ sinh thái giáo dục số bền vững được xác định là giải pháp then chốt nhằm đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng đào tạo và mở rộng cơ hội tiếp cận tri thức cho mọi đối tượng người học.
Còn khoảng cách trong tiếp cận giáo dục số
Theo Giáo sư, Tiến sĩ Trần Trung, Học viện Dân tộc, tại nhiều quốc gia phát triển, hệ sinh thái giáo dục số đã được đầu tư đồng bộ, từ hạ tầng công nghệ, kho học liệu số mở đến nền tảng quản lý học tập thông minh và chính sách hỗ trợ người học. Mô hình “trường học thông minh”, giáo dục mở và học tập suốt đời đang trở thành xu hướng phổ biến toàn cầu.
Tại Việt Nam, chuyển đổi số trong giáo dục đã đạt một số kết quả tích cực, song vẫn còn nhiều thách thức. Một trong những hạn chế lớn là sự thiếu đồng bộ giữa các địa phương. Ở đô thị lớn, việc ứng dụng công nghệ số diễn ra thuận lợi, trong khi tại khu vực nông thôn, miền núi, hạ tầng và thiết bị còn thiếu, tạo ra khoảng cách tiếp cận giáo dục số.
Bên cạnh đó, việc ứng dụng AI trong giáo dục hiện mới dừng ở một số trường đại học lớn, chủ yếu phục vụ quản lý học tập, chấm điểm tự động và tư vấn hướng nghiệp. Cá nhân hóa học tập bằng AI và khai thác dữ liệu lớn để phân tích, cải thiện quá trình học tập vẫn chưa được triển khai rộng rãi.
Chuyển đổi phương pháp dạy học còn chậm
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, hệ thống giáo dục truyền thống hiện vẫn thiên về truyền đạt kiến thức lý thuyết, chưa trang bị đầy đủ kỹ năng số, tư duy phản biện và sáng tạo cho người học. Nhiều chương trình đào tạo chưa kịp tích hợp AI và công nghệ mới, dẫn đến nguy cơ lạc hậu.
Ngoài ra, năng lực công nghệ và mức độ sẵn sàng chuyển đổi của đội ngũ giáo viên chưa đồng đều. Phương pháp giảng dạy vẫn nặng về kiểm tra đánh giá kiến thức, trong khi kỷ nguyên AI đòi hỏi mô hình học tập linh hoạt, lấy người học làm trung tâm.
Thực tế cho thấy, dù giáo dục 4.0 đã được nhấn mạnh, mô hình đào tạo cá nhân hóa tại các trường chuyên và cơ sở đào tạo tài năng vẫn chưa được triển khai đồng bộ. Việc cập nhật phương pháp học qua dự án, thực hành, gắn kết doanh nghiệp ở giáo dục phổ thông và đại học còn hạn chế, khiến người học chưa phát triển đầy đủ kỹ năng thích ứng với thị trường lao động số.
Những điều kiện then chốt để chuyển đổi số bền vững
Theo các chuyên gia, xây dựng hệ sinh thái giáo dục số bền vững cần sự kết hợp hài hòa giữa chính sách, hạ tầng, nguồn nhân lực và giá trị nhân văn. Giáo dục số không chỉ là đầu tư công nghệ, mà còn là đổi mới tư duy quản lý và phương pháp sư phạm.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hồ Xuân Năng, Chủ tịch Hội đồng Đại học Phenikaa cho rằng, cần ưu tiên đầu tư đồng bộ hạ tầng số, bảo đảm 100% cơ sở giáo dục được kết nối internet tốc độ cao, có hệ thống lưu trữ và xử lý dữ liệu an toàn, phủ sóng wifi toàn trường. Đồng thời, cần chính sách hỗ trợ thiết bị học tập thông minh cho học sinh, giáo viên vùng khó khăn nhằm thu hẹp bất bình đẳng số.
Một giải pháp quan trọng khác là xây dựng nền tảng quản lý học tập và kho học liệu số quốc gia, tích hợp AI để hỗ trợ tìm kiếm, gợi ý nội dung và kết nối dữ liệu mở. Việc xây dựng bộ chỉ số đánh giá hạ tầng số giáo dục cũng giúp cơ quan quản lý phân bổ nguồn lực hiệu quả hơn.
Các chuyên gia cũng nhấn mạnh vai trò trung tâm của giáo viên trong môi trường giáo dục số. Dù AI phát triển, giáo viên vẫn giữ vai trò truyền cảm hứng, thiết kế trải nghiệm học tập và hướng dẫn người học. Do đó, đào tạo năng lực số, năng lực AI và cơ chế đãi ngộ gắn với chuyển đổi số cho giáo viên cần được coi là ưu tiên chiến lược.
Bên cạnh đó, việc xây dựng khung đạo đức, cơ chế giám sát công nghệ giáo dục và giáo dục an toàn số cho học sinh là yêu cầu cấp thiết, nhằm bảo đảm an toàn dữ liệu, sử dụng AI có trách nhiệm và giữ vững giá trị nhân văn của giáo dục
Theo: Báo Tin Tức