Xu hướng rút ngắn thời gian đào tạo đang ngày càng được nhiều trường đại học tại Việt Nam triển khai, giúp sinh viên hoàn thành chương trình cử nhân chỉ trong 3 đến 3,5 năm thay vì 4 năm như truyền thống. Mục tiêu là giúp sinh viên tiết kiệm thời gian, chi phí và sớm tham gia thị trường lao động.

Đại học CMC và nhiều trường triển khai đào tạo 3 năm

Đại học CMC là một trong những đơn vị tiên phong trong việc triển khai đào tạo cử nhân trong 3 năm. Các ngành áp dụng bao gồm Công nghệ thông tin, Khoa học máy tính, Công nghệ kỹ thuật điện tử – viễn thông, Quản trị kinh doanh, Marketing, Thiết kế đồ họa, Ngôn ngữ Hàn Quốc và Ngôn ngữ Nhật Bản.

Sinh viên tại đây vẫn học đầy đủ các học phần từ đại cương đến chuyên ngành, bao gồm cả thực tập và tốt nghiệp. Tuy nhiên, điểm khác biệt nằm ở chỗ trường tổ chức ba học kỳ mỗi năm thay vì hai như thông thường, nhằm rút ngắn lộ trình đào tạo.

Ngoài CMC, Đại học Gia Định và Đại học Đại Nam cũng áp dụng mô hình đào tạo tương tự. Đại học Nguyễn Tất Thành cũng thực hiện đào tạo 3 năm nhưng chỉ áp dụng cho một số ngành như Quản trị kinh doanh, Marketing, Tài chính – Ngân hàng, Kế toán và Quan hệ quốc tế.

Nhiều trường áp dụng chương trình đào tạo 3,5 năm

Bên cạnh mô hình 3 năm, một số trường lựa chọn phương án rút gọn chương trình học còn 3,5 năm. Trong số đó có Đại học Công nghệ TP.HCM (HUTECH), Đại học Ngoại ngữ – Tin học TP.HCM (HUFLIT) và Đại học Hoa Sen.

Theo khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2016, chương trình đào tạo đại học có thể kéo dài từ 3 đến 5 năm, thay vì 4 đến 6 năm như trước. Bên cạnh đó, quy chế đào tạo đại học được Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành từ năm 2021 cũng cho phép các trường linh hoạt tổ chức từ 2 đến 3 học kỳ chính mỗi năm, cùng với học kỳ phụ.

Chính sách này tạo điều kiện để các trường thiết kế chương trình học cô đọng hơn, đồng thời giúp sinh viên tốt nghiệp sớm hơn, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường lao động.

Đảm bảo chất lượng đào tạo và thách thức đặt ra

Dù rút ngắn thời gian học, các trường đại học vẫn cam kết đảm bảo chất lượng đào tạo. Bà Cao Thị Quỳnh, Trưởng phòng Tuyển sinh Đại học Đại Nam, cho biết nhà trường đã đầu tư vào đội ngũ giảng viên, nâng cấp cơ sở vật chất, đồng thời điều chỉnh chương trình học để sinh viên vừa được học lý thuyết bài bản, vừa tiếp cận thực tiễn ngay từ những năm đầu.

Trên thế giới, đào tạo cử nhân trong 3 năm là mô hình phổ biến, đặc biệt tại các trường đại học quốc tế như BUV, RMIT hay USTH. Theo đại diện BUV, chương trình đào tạo theo chuẩn Anh Quốc được thiết kế cô đọng, đi thẳng vào chuyên ngành từ năm đầu tiên, không mất quá nhiều thời gian cho các môn đại cương.

Tuy nhiên, mô hình học 3 đến 3,5 năm cũng mang đến nhiều áp lực. Giảng viên phải nâng cao năng lực chuyên môn, khả năng ứng dụng công nghệ và tiếng Anh trong giảng dạy. Về phía sinh viên, việc học nhanh đồng nghĩa với áp lực lớn hơn, đòi hỏi kỹ năng tự học, quản lý thời gian tốt và sẵn sàng tiếp cận thực tiễn sớm hơn.

Sinh viên khoa Công nghệ thông tin, trường Đại học Đại Nam. Ảnh: chụp màn hình

Sinh viên ngày càng quan tâm tới chương trình học rút gọn

Dù có những thử thách, phần lớn sinh viên và phụ huynh đều ủng hộ việc rút ngắn thời gian học. Theo bà Cao Thị Quỳnh, tại các sự kiện tư vấn tuyển sinh, nhiều học sinh và phụ huynh bày tỏ sự quan tâm đặc biệt đến mô hình học 3 năm vì tính hiệu quả và kinh tế.

Ngay cả tại những trường vẫn đào tạo theo chuẩn 4 năm, nhiều sinh viên đã chủ động tăng tốc để tốt nghiệp sớm. Điển hình như tại Đại học Ngoại thương, năm 2024 có gần 1.100 sinh viên tốt nghiệp sớm nửa năm, chiếm hơn 30% tổng số sinh viên khóa học. Dự kiến trong năm 2025, con số này tiếp tục tăng lên 1.300 sinh viên.

Xu hướng đào tạo cử nhân trong 3 đến 3,5 năm đang dần trở thành lựa chọn phổ biến tại nhiều trường đại học trong và ngoài nước. Đây là giải pháp linh hoạt, phù hợp với nhu cầu thực tế, giúp sinh viên nhanh chóng hòa nhập vào thị trường lao động. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả, cả nhà trường và sinh viên đều cần nỗ lực, thích ứng với mô hình học tập tăng tốc nhưng vẫn đảm bảo chất lượng đầu ra.