Trang Tử là một tác gia Đạo giáo nổi tiếng của Trung Quốc; tư tưởng của ông sớm đã thoát tục, tiêu diêu tự tại. Ông luôn cho rằng, con người sống thuận theo tự nhiên là điều tốt nhất.
- Người biết buông bỏ thì cuộc đời mới thong dong tự tại
- Những phẩm chất cao quý của người phụ nữ đức hạnh, người thông minh nên học ngay cho mình
Sống quá thọ không hẳn là điều tốt, quá nhiều tiền ắt sẽ có hại
Trang Tử có viết: “Đa nam tử tắc đa cụ, phú tắc đã sự, thọ tắc đa nhục”. Trong khi tất cả mọi người vẫn tưởng rằng nhiều con trai, nhiều của cải vật chất, sống càng lâu càng tốt thì Trang Tử lại cho rằng tất cả thứ ấy đều đại diện cho “bất hạnh “.
Bởi lẽ có được nhiều con trai, ắt phải lo nhiều chuyện, nhiều của cải thì thị phi cũng nhiều. Con người sống quá thọ cũng chưa chắc đã là chuyện hay; nếu một người già cả ngày chỉ nằm liệt trên giường, không thể tự mình đi lại thì việc sống lâu như vậy liệu có thật sự là hạnh phúc?
Làm người, không nhất thiết cứ phải mong cầu trường sinh bất lão hay có được của cải vật chất quá nhiều; có được những điểm này ở mức độ vừa phải, như vậy chẳng phải là đã đủ rồi sao.
Thuận theo tự nhiên, tuân thủ quy tắc
Trang Tử cũng lại nói: “Thiên địa dư ngộ tính sinh, nhi vạn vật dư ngộ vi nhất.” Theo Trang Tử, con người với đất trời là “một thể hòa hợp”, chứ không phải bài trừ lẫn nhau. Tư tưởng này chính là hợp với đạo lý của đất trời “thiên nhân hợp nhất” mà thường được Đạo gia đề cập đến.
Thiên nhân hợp nhất, thực ra cũng không phải là điều gì đó quá cao siêu; chỉ cần con người biết thuận theo tự nhiên mà sống hài hòa là được.
Là một người bình thường, chúng ta nên trân trọng tài nguyên được trời đất ban tặng, đừng vì có sẵn mà trở nên phung phí. Nếu con người cho rằng mình là chủ nhân của vạn vật, mặc sức sử dụng tài nguyên một cách vô độ, làm trái lẽ tự nhiên thì việc thiên tai giáng họa ắt cũng là chuyện thường tình.
Vừa đủ là trạng thái tốt nhất của việc sống thuận theo tự nhiên
Làm người, có thể có những mưu cầu nhất định, nhưng đừng vượt quá giới hạn cho phép. Trang Tử nói, một người, nếu lúc nào cũng chỉ biết làm việc, không biết dành thời gian nghỉ ngơi, lao lực quá mức sẽ dẫn đến vấn đề về sức khỏe; quá hao tổn năng lượng của bản thân, sau cùng sẽ sinh ra bệnh tật đầy mình.
Trang Tử muốn khuyên bảo mọi người rằng, đừng quá lười biếng, nhưng cũng đừng quá lao lực; vừa đủ là trạng thái tốt nhất của việc sống thuận theo tự nhiên. Tuy vậy, rất nhiều người trong chúng ta lại không hề muốn dừng lại ở “vừa đủ”; họ luôn để ham muốn dẫn dắt bản thân, tham vọng đến mức cực đoan không có điểm dừng.
Ham muốn quá mức, là dấu hiệu của sự suy sụp
Có thể thông qua hình tượng gốc cây để hiểu về điều này. Cái gọi là bản chất tự nhiên, bản chất gốc của con người giữa cuộc đời, đó chính là cái “tâm” của mỗi chúng ta. Cây có thể phát triển cao chót vót, đó là bởi rễ của nó đã đâm sâu vào lòng đất; sự trưởng thành của một nhà thông thái cũng như vậy, bắt nguồn từ cái gốc nội tâm thuần tịnh; đó sẽ là yếu tố quan trọng quyết định sự thành bại của đời người.
Khi một người có quá nhiều ham muốn, chấp niệm quá nặng, luôn theo đuổi những thứ vật chất hữu hình; họ sẽ càng xa rời cái tự nhiên giản dị, mắc kẹt trong vũng lầy của lòng tham và tội lỗi; không bao giờ có thể thoát ra được.
Vì sao những người càng muốn sống lâu thì tuổi thọ càng ngắn? Vì sao những người càng muốn kiếm được nhiều tiền nhanh chóng lại càng đánh mất niềm vui của mình? Thậm chí có người còn bất chấp tất cả; sẵn sàng đi ngược lại đạo lý làm người chỉ để có được thứ mình mong muốn? Đó là bởi họ đã bị lòng ham muốn kiểm soát mà đánh mất đi cái bản chất vốn có của mình.
Phú quý ra sao, sống lâu ngần nào, hãy cứ thuận theo tự nhiên. Sống vừa đủ thôi! Rồi kết quả cũng sẽ khiến chính ta phải bất ngờ.