Tổng thống Donald Trump đã vén màn “sự thật” về năng lượng xanh. Ông chỉ trích gay gắt về chi phí đắt đỏ, hiệu quả thấp và ô nhiễm tiềm ẩn từ quá trình sản xuất thiết bị của điện gió và mặt trời, đồng thời thúc đẩy việc quay lại các nguồn năng lượng truyền thống.

Tiền thuế và “Kế hoạch xanh” đắt đỏ

Tổng thống Trump và các cộng sự đã thẳng thắn chỉ trích cái mà họ gọi là “Thỏa Thuận Xanh Mới” (Green New Deal – Chính sách của các chính quyền trước). Theo đó, hàng trăm tỷ đô la tiền thuế của người dân đã bị lãng phí vào các dự án năng lượng xanh nhưng không mang lại hiệu quả như mong đợi. Một quan chức cấp cao nhấn mạnh rằng một đạo luật quan trọng đã chấm dứt các khoản trợ cấp này, giúp tiết kiệm cho quốc gia tới nửa nghìn tỷ đô la trong vòng 10 năm tới.

Lập luận chính là người dân đã phải đóng góp rất nhiều tiền thuế cho các khoản trợ cấp này, nhưng nghịch lý thay, giá điện lại không hề giảm mà thậm chí còn tăng cao hơn. Điều này đi ngược lại hoàn toàn với lẽ thường, khi trợ cấp thường nhằm mục đích giảm giá thành. Về cơ bản, chính quyền ông cho rằng đây là “sự lãng phí tiền bạc chưa từng thấy” và khẳng định tiền thuế của người dân nên được “trả lại” cho họ, thay vì đổ vào các dự án kém hiệu quả.

Năng lượng gió: “Tốn kém và gây hại cho môi trường”

Khi nói về năng lượng gió, Tổng thống Trump đã sử dụng những từ ngữ mạnh mẽ như “cực kỳ đắt đỏ” và “gây hại cho cảnh quan tuyệt đẹp của chúng ta“. Ông chỉ ra các vấn đề cốt lõi:

  • Phụ thuộc vào trợ cấp và hiệu quả thấp: Theo ông, năng lượng gió là nguồn năng lượng duy nhất cần trợ cấp để tồn tại, cho thấy nó không tự chủ về mặt kinh tế. Ông trích lời một lãnh đạo ngành tuabin gió, người này thừa nhận rằng mình “ghét ngành này” vì nó không thể hoạt động mà không có hỗ trợ tài chính. “Năng lượng đáng lẽ phải tự sinh lợi, không phải dựa vào tiền thuế của người dân,” ông nhấn mạnh.
  • Tác động đến cảnh quan và giá trị nhà đất: Những tuabin gió khổng lồ được mô tả là “xấu xí” và “hỗn tạp”, phá vỡ vẻ đẹp tự nhiên của các vùng đồng bằng và thung lũng. Tổng thống Trump còn nêu rõ: “Nếu bạn có một ngôi nhà gần cối xay gió, giá trị tài sản của bạn sẽ giảm hơn một nửa.” Tiếng ồn liên tục mà chúng tạo ra cũng là một vấn đề đáng kể.
  • Vấn đề môi trường khác: Ông đề cập đến việc chim chóc bị giết hại hàng loạt do va chạm với cánh quạt. Một sự việc đáng chú ý ở New England là 14 con cá voi dạt vào bờ trong mùa hè năm ngoái, trong khi 50 năm trước chỉ có hai con, đặt ra câu hỏi về mối liên hệ với các trang trại gió ngoài khơi.
  • Khó khăn trong xử lý chất thải: Khi hết tuổi thọ (thường khoảng 20-25 năm), cánh quạt tuabin gió, làm từ vật liệu sợi tổng hợp khó phân hủy, trở thành chất thải nghiêm trọng. Các quy định môi trường đôi khi không cho phép chôn lấp chúng do lo ngại về ô nhiễm đất, dẫn đến việc “những chiếc quạt này cứ đứng đó mục rữa theo thời gian… trông giống như một bãi rác.” Ông ví dụ cảnh tượng ở Palm Springs, California, nơi hàng trăm tuabin gió “rỉ sét, mục nát, nhiều cái đã 20-30 năm tuổi” và phần lớn không còn hoạt động.

Ô nhiễm từ chuỗi sản xuất thiết bị “năng lượng sạch”

Một điểm cốt yếu là quá trình sản xuất các thiết bị năng lượng xanh cũng gây ô nhiễm đáng kể, làm cho hình ảnh “sạch” của chúng trở nên mờ nhạt hơn:

  • Sản xuất pin mặt trời: Việc sản xuất pin mặt trời silicon tinh thể đòi hỏi lượng lớn silicon nguyên chất và có thể thải ra các chất độc hại như tetrachloride silicon (SiCl4). Chất này gây ăn mòn, độc hại và có thể gây hại cho đất và nước.
    • Ví dụ: Các nhà máy sản xuất silicon ở Trung Quốc, nơi cung cấp phần lớn pin mặt trời toàn cầu, từng bị chỉ trích vì xả thải SiCl4 ra môi trường, gây ô nhiễm nguồn nước và không khí nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và nông nghiệp địa phương.
  • Sản xuất tuabin gió: Thân tuabin làm từ lượng lớn thép (ngành công nghiệp sản xuất thép là một trong những ngành phát thải carbon lớn nhất). Cánh quạt làm từ vật liệu composite sợi thủy tinh hoặc sợi carbon rất khó phân hủy hoặc tái chế.
    • Ví dụ: Khi tuabin hết tuổi thọ, hàng nghìn tấn cánh quạt composite thường bị chôn lấp tại các bãi rác khổng lồ do chi phí tái chế cao và công nghệ tái chế còn hạn chế. Điều này tạo ra những “bãi phế liệu” khổng lồ, như lời một người bạn của cựu Tổng thống mô tả khi trở về thăm thung lũng Minnesota, phản ánh một vòng đời không hề xanh.
  • Nguyên tố đất hiếm và pin lưu trữ: Một số tuabin gió lớn sử dụng nam châm vĩnh cửu chứa nguyên tố đất hiếm như neodymium và dysprosium. Quá trình khai thác các nguyên tố này thường gây ô nhiễm nghiêm trọng (như chất phóng xạ nhẹ, kim loại nặng) và phụ thuộc vào một số quốc gia nhất định (chủ yếu là Trung Quốc). Tương tự, pin lithium-ion cho hệ thống lưu trữ năng lượng yêu cầu khai thác lithium, cobalt, nickel, các hoạt động này tốn nhiều nước, gây ô nhiễm đất và nước ngầm.
    • Ví dụ: Việc khai thác lithium ở khu vực “Tam giác Lithium” của Nam Mỹ (Argentina, Bolivia, Chile) đã dẫn đến cạn kiệt nguồn nước ngọt, ảnh hưởng đến nông nghiệp và đời sống của các cộng đồng bản địa trong khu vực khô hạn này. Tương tự, việc khai thác cobalt ở Congo cũng liên quan đến các vấn đề môi trường và xã hội nghiêm trọng.

Hướng đi mới: Tập trung vào năng lượng truyền thống và hiệu quả kinh tế

Chính quyền TT Trump đang làm rõ về bản chất của “Năng lượng xanh”. (Ảnh: Getty)

Chính quyền Tổng thống Trump và nội các của ông ủng hộ một cách tiếp cận khác, tập trung vào các nguồn năng lượng truyền thống và hiệu quả kinh tế:

  • Than sạch và khí tự nhiên: “Chúng ta quay lại sử dụng than sạch… Than sạch, khí tự nhiên, những gì chúng ta có sẵn đó là những gì nên dùng.” Chính quyền ông tin rằng các nguồn năng lượng này ổn định, dồi dào và có thể được khai thác hiệu quả hơn với công nghệ hiện đại.
  • Kỷ lục năng lượng và giảm giá: Chính sách “thống trị năng lượng” của Chính quyền Tổng thống Trump đã giúp thị trường có nguồn cung dồi dào và giá cả ổn định. Giá xăng đã giảm đáng kể, có nơi xuống còn 1,99 đô la, được coi là “một đợt cắt giảm thuế lớn” cho người dân. Ông khẳng định quốc gia đang lập kỷ lục về năng lượng.

Bài học cho các quốc gia

Trong bài phát biểu, Tổng thống Trump liên tục nhắc đến việc “các quốc gia thông minh không phụ thuộc” vào năng lượng gió và mặt trời một cách thái quá. Ông cho rằng họ “hiểu rõ hiệu quả thấp và chi phí cao của loại năng lượng này.” Thay vào đó, những quốc gia này tập trung vào các nguồn năng lượng ổn định để đảm bảo tăng trưởng kinh tế.

Đáng chú ý, trong khi một số nước phương Tây đầu tư mạnh vào năng lượng tái tạo, Trung Quốc lại đang xây dựng hàng chục nhà máy điện than mới để đáp ứng nhu cầu năng lượng khổng lồ của mình. Ông nói: “Và sự thật là họ sản xuất tuabin gió nhưng lại không sử dụng nhiều, gần như không có.” 

Tổng thống Trump kết luận rằng quốc gia cần phải “sửa sai, phải khắc phục hậu quả từ những quyết định ngu ngốc trước đây do những người làm việc thiếu trách nhiệm gây ra.” Điều này đòi hỏi một cách tiếp cận thực dụng, đặt lợi ích kinh tế, an ninh quốc gia và phúc lợi của người dân lên hàng đầu trong chính sách năng lượng.

Nguồn: The White House