Tình hàng xóm – những ký ức ngọt ngào về sự sẻ chia, đùm bọc nơi quê nhà, gợi lại một thời sống chân thành và ấm áp đến lạ.
- Tình làng nghĩa xóm: Ngọn lửa ấm lan tỏa giữa lòng phố thị
- Quân tử cầu chư kỷ – Người quân tử trách mình
- Tình quê níu bước người xa xứ giữa mùa trái ngọt tháng 5, 6
Sau những ngày làm việc bận rộn, có những lúc ngồi bên cửa sổ, nhâm nhi cốc cà phê, nhìn ra đường phố tấp nập, tôi chợt nhớ da diết những buổi chiều nơi quê cũ – nơi có ánh nắng vàng rọi trên mái ngói, tiếng chổi quét sân của mẹ, tiếng gọi nhau í ới của lũ trẻ trong xóm. Và hơn hết, tôi nhớ đến tình hàng xóm – thứ tình cảm trong trẻo, chan chứa yêu thương, mà càng lớn lên tôi càng nhận ra đó là một “đặc sản” quý giá của tuổi thơ, của một thời con người sống chậm rãi và gần gũi hơn rất nhiều.
Tình hàng xóm nơi thị trấn nhỏ tôi lớn lên
Tôi sinh ra và lớn lên ở một thị trấn nhỏ thuộc tỉnh Hải Dương – nơi không quá sôi động như phố thị, cũng chẳng quá đỗi yên ắng như thôn quê, nhưng lại tràn đầy sự ấm áp của một cộng đồng gắn bó. Nhà tôi nằm ngay mặt đường chính – con đường khi ấy còn đơn sơ, hai bên là những mái ngói cũ xen lẫn vài căn nhà xây cao, cây bàng trước cửa nhà cứ mỗi hè lại rụng lá trải vàng như tranh vẽ.
Mẹ tôi bán hàng tạp hóa từ sớm tinh mơ. Quán nhỏ ấy không chỉ là nơi bán mua, mà còn là điểm hẹn của bao câu chuyện xóm làng: chuyện mùa màng, chuyện con cái đi học xa, chuyện vợ chồng giận dỗi… Cứ thế, tình hàng xóm được nuôi dưỡng bằng những điều rất đỗi bình dị như thế.
Xóm tôi khi ấy đông trẻ con lắm – đủ mọi lứa tuổi. Cứ mỗi chiều làm xong bài tập, là cả đám trẻ lại ùa ra sân nhà tôi, cùng nhau chơi nhảy dây, ném bóng, đá cầu, nụ xòe hoa, kéo co, chơi đồ hàng… Đứa nào có món đồ chơi mới là cả xóm chuyền tay nhau, mừng rỡ như có hội. Tiếng cười rộn vang khắp con ngõ nhỏ, chan hòa như thể chúng tôi là một đại gia đình.
Tình hàng xóm – điểm tựa những lúc khó khăn
Có những ký ức mà tôi nghĩ, nếu không có tình hàng xóm thì tuổi thơ tôi chắc chắn đã thiếu đi một phần quan trọng. Xóm tôi tuy nhỏ, mỗi nhà một nghề – người làm công nhân, người buôn bán, người làm ruộng – nhưng lúc có việc thì cứ như một guồng máy: ai vào việc nấy, không ai nề hà điều gì.
Tôi nhớ đêm mẹ tôi trở dạ sinh em trai, bố tôi luống cuống chẳng biết xoay xở ra sao. Vậy mà chỉ sau tiếng gõ cửa, các bác hàng xóm đã có mặt. Người giúp đưa mẹ đi viện, người trông tôi ở nhà, người thu dọn giường chiếu. Mấy ngày sau, em tôi bị co giật – bố mẹ tôi hốt hoảng – chính các bác ấy lại chạy sang kịp lúc, cùng trấn an, cùng đưa em đi cấp cứu. Sau mọi chuyện, các bác còn ngồi lại với bố mẹ tôi, bàn bạc cách chăm sóc, hỏi han kỹ lưỡng như người thân ruột thịt.
Ngày cưới tôi, bà con họ hàng gần như chỉ việc tiếp khách. Từ dựng rạp, nấu cỗ, kê bàn ghế, đón dâu… mọi việc đều do các bác trong xóm quán xuyến. Mà không phải chỉ nhà tôi mới được vậy – nhà nào có việc, là cả xóm lại chung tay, người góp công, người góp của, người góp lời động viên.
Ngày bố tôi mất, tôi còn nhớ rõ… Không ai kêu gọi, mà chỉ cần một cuộc điện thoại, từng bác, từng cô, từng chú đã có mặt từ sớm. Có người lo hậu sự, có người chuẩn bị mâm cỗ, có người ngồi cạnh mẹ tôi chia sẻ từng giọt nước mắt. Những tình cảm âm thầm ấy, tôi ghi lòng tạc dạ.
Tình hàng xóm – ký ức dần thành xa xôi
Thời gian trôi nhanh quá. Chúng tôi lớn lên, học xa, làm xa, dần rời khỏi thị trấn nhỏ ấy. Cuộc sống hiện đại, nhộn nhịp, đôi khi khiến con người ta khép mình lại. Những buổi chiều con trẻ tụ tập trước sân hiếm dần. Những trò chơi dân gian xưa – nhảy dây, kéo co – nay nhường chỗ cho điện thoại, máy tính bảng, tivi.
Cửa nhà bây giờ thường đóng im ỉm. Người ở phố, sống cạnh nhau cả năm chưa chắc biết tên. Có khi hàng xóm nằm viện cũng không ai hay. Ở đâu đó, tình hàng xóm dường như chỉ còn là một khái niệm mờ nhạt.
Không thể trách ai cả. Cuộc sống hối hả, mỗi người một lịch trình. Người ta sợ làm phiền, sợ vướng bận, sợ bị hiểu lầm. Nhưng chính vì thế, tôi càng trân quý hơn những năm tháng xưa cũ – nơi tình hàng xóm không chỉ là câu chuyện, mà là một phần máu thịt trong đời sống.
Tình hàng xóm – vẫn sống nếu ta giữ gìn
Mỗi lần về quê, tôi lại lững thững đi dạo quanh xóm cũ. Nhiều nhà đã thay đổi, nhiều người đã chuyển đi. Nhưng những gương mặt thân thuộc – các bác; các cô năm nào – vẫn giữ nguyên nụ cười, ánh mắt thân thương. Có lần không gọi được cho mẹ; tôi chỉ cần nhấc máy gọi cho bác hàng xóm gần nhà – bác bảo: “Không sao đâu; mẹ cháu sáng nay vẫn đi chợ về, bác gặp rồi.”
Chỉ thế thôi, mà tôi thấy lòng yên ổn đến lạ. Bởi đó là tình hàng xóm – thứ tình cảm mộc mạc mà đong đầy tình người.
Tôi nghĩ, tình hàng xóm không tự nhiên mất đi. Nó chỉ bị lùi lại phía sau những bộn bề lo toan. Nếu mỗi người sống chậm lại một chút, mở lòng thêm một chút, quan tâm nhau hơn một chút… thì sự gắn bó ấy vẫn sẽ được hồi sinh, vẫn ấm áp như thuở nào.
Đâu cần làm gì to tát – chỉ một lời chào khi gặp nhau; một đĩa cơm gửi sang khi nhà bên có tang sự, một nắm rau biếu khi hái từ vườn… Những điều nhỏ bé ấy, lại chính là sợi dây vô hình gắn kết tình người.
Hãy giữ lấy hương vị của yêu thương
Tôi vẫn nhớ mãi cái hương vị của những ngày xưa ấy – không phải vị bánh đa; chè xanh hay kẹo vừng – mà là tình hàng xóm: thứ gia vị của lòng tử tế; của sẻ chia và chân thành.
Giữa phố thị lạnh lùng; tình hàng xóm là điều khiến ta tin rằng thế giới này vẫn còn ấm áp và đáng sống. Và nếu mỗi người chúng ta chịu mở lòng; bắt đầu từ những điều thật nhỏ; thì biết đâu, tình hàng xóm – thứ tình xưa tưởng đã phai – lại nở hoa một lần nữa; ngay giữa cuộc đời hiện đại hôm nay.
Tình hàng xóm – đơn sơ, nhưng đủ đầy. Và có lẽ, đó là điều mà tôi – và bạn – chẳng thể nào quên.