Người kinh doanh online và tiểu thương truyền thống đua nhau né thuế bằng cách giấu nội dung chuyển khoản, dùng tiền mặt, chia nhỏ tài khoản dù chính sách thuế mới đã siết chặt từ 1/6/2025.

Hộ kinh doanh “né thuế” đang tự giẫm vào chân mình?

Trong bối cảnh thương mại điện tử bùng nổ, việc kiểm soát thuế trên môi trường số ngày càng trở nên thách thức. Nhiều cá nhân bán hàng online không đăng ký kinh doanh, không mã số thuế, không hóa đơn, khiến cơ quan chức năng gặp khó trong quản lý.

Thống kê từ Bộ Tài chính cho thấy, chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, ngành thuế đã truy thu hơn 331 tỷ đồng từ hơn 25.000 cá nhân, hộ kinh doanh. Tuy nhiên, đó mới chỉ là phần nổi của tảng băng, khi hàng trăm nghìn người bán vẫn tìm cách giấu doanh thu, né thuế bằng nhiều chiêu trò tinh vi như: không ghi nội dung chuyển khoản, dùng tên giao dịch mơ hồ, chia nhỏ tài khoản nhận tiền hoặc quay lại dùng tiền mặt.

“Mẹo vặt” né thuế lan truyền công khai

Chuyên gia kinh tế, tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu khuyến cáo người kinh doanh cần từ bỏ tư duy “né” thuế.
(ẢNH:AN NINH THẾ GIỚI)

Trên các hội nhóm mạng xã hội, việc chia sẻ kinh nghiệm trốn thuế trở nên phổ biến đến mức đáng lo ngại. Nhiều người bán công khai nhắc khách chuyển khoản không ghi từ khóa như “tiền hàng”, “đặt cọc” mà thay bằng “chúc mừng sinh nhật”, “trả nợ”, thậm chí hướng dẫn khách ghi theo tên Facebook để tránh bị truy xuất giao dịch.

Các hình thức như COD (thanh toán khi nhận hàng), cộng tác viên trung gian, hoặc chỉ nhận tiền mặt đang được lạm dụng nhằm tránh lưu vết giao dịch trên ngân hàng. Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cảnh báo: “Tất cả doanh thu từ kinh doanh đều phải chịu thuế, kể cả tiền mặt. Trốn thuế có thể bị xử lý hình sự nếu không chứng minh được nguồn thu nhập hợp pháp.”

Tiểu thương truyền thống “tuyên chiến” với chuyển khoản

Một cửa hàng bán đồ khô tại chợ đầu mối Đền Lừ (Hoàng Mai) thông báo nếu chuyển khoản khách tự cộng thêm tiền thuế.
(ẢNH:AN NINH THẾ GIỚI)

Từ ngày 1/6, nhiều tiểu thương ở chợ truyền thống, cửa hàng ăn uống, tiệm tạp hóa… đã đồng loạt dừng nhận chuyển khoản với lý do “tránh bị đánh thuế 1,5% trên giao dịch”. Một số nơi chấp nhận chuyển khoản nhưng yêu cầu cộng thêm tiền thuế vào hóa đơn.

Không ít người tiêu dùng tỏ ra khó chịu trước sự bất tiện và phản ứng né tránh này. Trên mạng xã hội, nhiều người kêu gọi tẩy chay các cửa hàng chỉ nhận tiền mặt. Đồng thời đặt câu hỏi: Phải chăng chính sách thuế mới còn thiếu truyền thông, hỗ trợ chuyển đổi để người kinh doanh không cảm thấy bị “đè nén”?

Hậu quả của hành vi trốn thuế

Né thuế không chỉ gây thất thu hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm mà còn tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh giữa người làm ăn chân chính và người lách luật. Khi ngân sách giảm thu, các chương trình phúc lợi xã hội cũng bị ảnh hưởng, kéo theo hệ lụy lớn về kinh tế – xã hội.

Muốn thay đổi thực trạng này, bên cạnh việc siết chặt quản lý, cơ quan chức năng cần hỗ trợ và truyền thông hiệu quả để người kinh doanh hiểu rõ lợi ích lâu dài của việc tuân thủ luật pháp. Đồng thời, người tiêu dùng cũng nên ủng hộ những đơn vị làm ăn minh bạch để thúc đẩy môi trường kinh doanh công bằng và bền vững.

Theo:AN NINH THẾ GIỚI