“Một vành đai, một con đường” từng được ca ngợi là siêu dự án thể hiện sức mạnh và tham vọng của Trung Quốc. Trên thực tế, siêu dự án này đang đứng trước bờ vực sụp đổ, khiến Trung Quốc rơi vào bẫy nợ của chính mình.

Theo Vision Times, hàng loạt quốc gia vay nợ Trung Quốc đang không có khả năng trả nợ vì nhiều khó khăn, như đại dịch COVID-19, chiến tranh Nga-Ukraine, lãi suất tăng, giá thực phẩm và năng lượng tăng vọt. “Tất cả đã tạo ra một cuộc khủng hoảng ở các nền kinh tế mới nổi, khiến các con nợ khó trả nợ, và Trung Quốc phải đối mặt nợ khó đòi nhiều hơn”, bài báo viết.

Nhà nghiên cứu Takahide Kiuchi của Nomura Research đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về vấn đề này trong một báo cáo hồi tháng 8. Ông liệt kê các quốc gia mắc nợ Bắc Kinh như Nigeria, Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ và Ghana, những quốc gia này đều đang cạn kiệt dự trữ ngoại hối, làm tăng nguy cơ khủng hoảng tiền tệ.

Trung Quốc buộc phải ‘cắn răng’ xóa nợ

Tháng trước, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cho biết trong một cuộc họp với các nước châu Phi rằng Trung Quốc sẽ miễn trả nợ gốc cho 23 khoản vay không tính lãi đến hạn vào cuối năm 2021.

Vào năm 2019, Trung Quốc đã khởi động lại 9 cuộc đàm phán về miễn lãi và các điều khoản cho vay khác, theo Rhodium Group, một tổ chức tư vấn của Hoa Kỳ. Con và con số này đã tăng lên lần lượt là 21 và 19 vào năm 2020 và 2021. Và 52 tỷ đô la được đàm phán vào năm 2020 và 2021, cao hơn gấp ba lần so với 16 tỷ đô la trong giai đoạn hai năm trước đó.

Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế, dự trữ ngoại hối của các nước mới nổi hoặc đang phát triển đã giảm khoảng 5% trong khoảng thời gian từ tháng 12 năm 2021 đến tháng 6 năm 2022, đây là mức giảm 6 tháng lớn nhất trong khoảng 6 năm.

Vào tháng 4, các chuyên gia bao gồm cả nhà kinh tế học Sebastian Horn của Ngân hàng Thế giới ước tính trong một báo cáo rằng 60% các khoản vay nước ngoài của Trung Quốc hiện là dành cho các nước đang gặp khủng hoảng nợ, tăng từ 5% vào năm 2010.

Theo phân tích của Nikkei, tính đến cuối tháng 8, mặc dù Trung Quốc tuyên bố có tổng dự trữ ngoại hối là 3,05 nghìn tỷ đô la Mỹ. Trên thực tế, điều này bao gồm các khoản cho vay dành cho các nước đang phát triển và các nước kém thanh khoản khác, những nước có dự trữ ngoại hối có thể thu hẹp nhanh chóng nếu nợ của họ tiếp tục xấu đi.

Trung Quốc đã thu hẹp lại chương trình cho vay khổng lồ của mình. Theo dữ liệu từ Ngân hàng Thế giới, các khoản vay mới của Trung Quốc cho các nước thu nhập thấp và trung bình vào năm 2020 sẽ chỉ là 13,9 tỷ USD, giảm 58% so với mức cao kỷ lục vào năm 2018.

Gậy ông đập lưng ông: Trung Quốc dính bẫy nợ của chính mình

Đảng Cộng sản Trung Quốc đã khởi động Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường như một hình thức “ngoại giao bẫy nợ”, khiến các nước đang phát triển có nền kinh tế yếu kém rơi vào một cái bẫy nợ tàn bạo. Ông Bùi Mẫn Hân (Pei Minxin), một học giả người Mỹ nổi tiếng am hiểu các vấn đề Trung Quốc, đã viết một bài phân tích trên truyền thông Nhật Bản và chỉ ra rằng Bắc Kinh đã cung cấp hàng trăm tỷ USD cho các nước nghèo trong 15 năm qua.

Ngày nay, các nước nghèo này đang phải đối mặt với tình trạng khan hiếm vốn và thiếu lương thực, khiến các nước ngày càng khó trả nợ Trung Quốc hơn, vì vậy Trung Quốc đã rơi vào bẫy nợ do chính họ tạo ra. Nhưng hiện tại Trung Quốc không có lựa chọn nào tốt đẹp để nhảy ra khỏi “cái hố do chính họ đào”.

Theo số liệu của Liên Hợp Quốc, hơn một nửa số nước nghèo nhất thế giới đang lâm vào cảnh túng quẫn hoặc có nguy cơ rủi ro cao.

Đánh giá về tình hình trả nợ của các nước nghèo trong năm nay, số liệu từ Ngân hàng Thế giới cho thấy các nước nghèo nhất thế giới phải trả tổng cộng 35 tỷ USD nợ cho các chủ nợ chính thức và tư nhân trong năm nay, 40% trong số đó phải trả cho Trung Quốc.

Nếu tính trên cơ sở này, khoản nợ mà các nước nghèo phải trả cho Trung Quốc trong năm nay lên tới 14 tỷ đô la Mỹ. Con số này mới chỉ là bề ngoài, còn nợ ẩn Trung Quốc thì rất khó ước tính. Trong bối cảnh khó khăn về tài chính, khoản nợ 14 tỷ đô nêu trên có khả năng trở thành khoản nợ khó đòi của Trung Quốc.

Có thể bạn quan tâm:

Từ Khóa: