Sau thời gian dài né tránh, Tổng thống Mỹ Donald Trump, bất ngờ tuyên bố Gaza “thực sự có nạn đói” – một bước ngoặt được cho là chịu sức ép, từ cộng đồng quốc tế và chính lực lượng cử tri MAGA ủng hộ ông.

Sự thừa nhận bất ngờ tại Scotland

Trong chuyến thăm; Scotland ngày 28/7, Tổng thống Trump; lần đầu tiên công khai thừa nhận tình trạng đói nghiêm trọng; ở Dải Gaza. “Đó là nạn đói thực sự. Bạn không thể giả mạo điều đó. Chúng ta phải cho lũ trẻ ăn,” ông phát biểu tại buổi họp báo; kéo dài 75 phút với Thủ tướng Anh Keir Starmer; tại câu lạc bộ golf Trump Turnberry.

Dù trước đó còn né tránh; đề cập sâu; đến khủng hoảng nhân đạo này, ông Trump dường như đã bị lay chuyển; sau cuộc thảo luận trực tiếp với ông Starmer – người mô tả chi tiết “nỗi kinh hoàng” của người dân Gaza.

Khi MAGA trở thành sức ép từ bên trong

Điều đáng chú ý; là áp lực không chỉ đến từ bên ngoài nước Mỹ. Một số tiếng nói trong chính phong trào MAGA – lực lượng trung thành với ông Trump – đã lên tiếng chỉ trích cách Israel; đối xử với người dân Gaza. Những người này; coi đây là vấn đề nhân đạo, chứ không còn là tranh chấp chính trị.

Nữ nghị sĩ; Cộng hòa Marjorie Taylor Greene, một đồng minh thân cận của ông Trump, thẳng thắn tuyên bố: “Những gì đang xảy ra với trẻ em và người dân Gaza là khủng khiếp.”
Người dẫn chương trình nổi tiếng; Theo Von cũng đăng đàn kêu gọi: “Trẻ em đang chết đói. Đây không phải chuyện chính trị – đây là nhân đạo!”

Một người mẹ ở Gaza bế con trai 18 tháng tuổi đang ốm yếu và có dấu hiệu suy dinh dưỡng tại trại tị nạn Al-Shati, phía tây Gaza City, hôm 24/7. (Ảnh: AFP)

Bước ngoặt sau nhiều tuần im lặng

Chỉ vài tuần trước, trong cuộc gặp với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu; tại Nhà Trắng, ông Trump vẫn từ chối đề cập đến tình trạng đói tại Gaza. Hai nhà lãnh đạo chủ yếu đổ lỗi; cho Hamas và tránh nhắc đến trách nhiệm nhân đạo.

Khi đến Scotland, ông Trump tiếp tục khẳng định Mỹ và Israel đã cung cấp viện trợ, và chính Hamas là bên ngăn cản, người dân tiếp cận thực phẩm. Tuy nhiên, áp lực ngày càng tăng khiến ông không thể giữ thái độ im lặng.

Nạn đói ở Gaza đang lan rộng

Theo thống kê, của cơ quan y tế Gaza, ít nhất 56 người đã chết; vì đói chỉ trong tháng 7, nâng tổng số người chết vì nạn đói lên con số đáng báo động. Các tổ chức quốc tế cho rằng; Gaza đang đối mặt với một trong những cuộc khủng hoảng lương thực tồi tệ nhất thế kỷ 21, khi nguồn viện trợ bị Israel siết chặt; trong gần 2 năm qua.

Các trung tâm phân phối lương thực; do Mỹ tài trợ; cũng gặp nhiều trắc trở, trong đó có các vụ bạo lực và cướp bóc, khiến hàng chục người thiệt mạng.

“Chúng tôi sẽ mở thêm điểm phát lương thực”

Sau buổi gặp Thủ tướng Starmer, ông Trump tuyên bố; sẽ thiết lập các trung tâm phân phối thực phẩm không rào chắn, giúp người dân Gaza; dễ tiếp cận hơn. Ông cũng bày tỏ mong muốn Anh quốc; cùng phối hợp để hỗ trợ kế hoạch này.

Đặc biệt, ông Trump lần đầu bày tỏ bất đồng; với chính phủ Israel, khi chỉ trích tuyên bố của Thủ tướng Netanyahu; phủ nhận nạn đói ở Gaza. “Họ nhìn thấy thức ăn, nhưng không ai có thể tiếp cận vì hàng rào được dựng lên,” ông nói.

Chính sách “Nước Mỹ trên hết” trước phép thử nhân đạo

Các nhà phân tích nhận định, việc thừa nhận nạn đói là phép thử lớn đối với chính sách đối ngoại của ông Trump – người luôn đặt khẩu hiệu “Nước Mỹ trên hết”. Liệu ông có thể duy trì lập trường cứng rắn với thế giới; mà vẫn không làm ngơ trước thảm họa nhân đạo?

Giới quan sát cho rằng ông Trump hiểu rõ bài học; từ những người tiền nhiệm: Tổng thống Clinton từng thừa nhận hối tiếc; vì không ngăn chặn được thảm kịch Rwanda, còn ông Obama thì day dứt; vì sự sụp đổ hậu Gaddafi ở Libya.

Hệ lụy nhân đạo sâu rộng hơn ở Gaza

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hơn 80% trẻ em Gaza hiện không được tiếp cận, đủ lương thực trong ngày. Các bệnh viện tại dải đất này; hoạt động chưa đến 20% công suất do thiếu: điện, thuốc và thiết bị y tế. Nạn đói không còn là nguy cơ; mà đã là thực tế đau lòng lan rộng khắp khu vực.

Phản ứng quốc tế

Trong khi Liên minh châu Âu; liên tục kêu gọi “tạm ngừng nhân đạo” để chuyển viện trợ, một số nước như: Tây Ban Nha, Ireland, và Slovenia đã công nhận; Nhà nước Palestine; nhằm gửi đi thông điệp chính trị rõ ràng. Giới chuyên gia đánh giá, sự thay đổi lập trường của ông Trump – dù muộn màng – có thể tạo hiệu ứng dây chuyền lên các nước phương Tây khác.

Một bước ngoặt mang tính chiến lược?

Việc Tổng thống Trump; công khai thừa nhận nạn đói ở Gaza; không chỉ là hành động mang tính nhân đạo, mà còn là chiến lược chính trị; trong bối cảnh cuộc bầu cử đang đến gần. Ông cần giữ chân các cử tri MAGA; nhưng cũng phải chứng minh vai trò lãnh đạo toàn cầu; trong thời điểm khủng hoảng.

Câu hỏi đặt ra là: Liệu những tuyên bố này sẽ đi kèm hành động cụ thể? Hay đó chỉ là sự điều chỉnh chiến thuật trước áp lực ngày càng gia tăng?

Theo: VnExpress