Vụ việc ông Lê Văn Hoàng xây dựng trái phép 48 công trình trên đất của ông Trương Minh Ký đã kết thúc giai đoạn dân sự với phán quyết buộc tháo dỡ toàn bộ tài sản. Cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” để làm rõ trách nhiệm của ông Hoàng và giải quyết hậu quả pháp lý đối với hàng chục người mua nhà bằng vi bằng.

Vi phạm có hệ thống: Bất chấp lệnh cấm từ tòa án

Tranh chấp đất đai giữa hộ ông Trương Minh Ký và ông Lê Văn Hoàng cùng bà Nguyễn Thị Út bắt nguồn từ năm 2017. Ông Hoàng và bà Út bị cho là đã lấn chiếm một phần thửa đất có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hợp pháp của ông Ký tại phường Tân Phước Khánh cũ (nay thuộc TP Tân Uyên, Bình Dương). Đây là thửa đất có diện tích lớn, lên đến $5.802,4 \text{m}^2$, được cấp cho gia đình ông Ký từ trước.

Ngay khi hành vi lấn chiếm ban đầu bị phát hiện, UBND thị xã Tân Uyên đã kịp thời can thiệp bằng cách ban hành quyết định xử phạt hành chính. Quyết định này không chỉ xử phạt mà còn yêu cầu bà Út phải tháo dỡ toàn bộ công trình xây dựng trái phép trên thửa đất của ông Ký. Tuy nhiên, thay vì tuân thủ quyết định của cơ quan chức năng, các đối tượng này đã cố tình không chấp hành, thậm chí còn tiếp tục mở rộng việc xây dựng thêm nhiều căn nhà ở kiên cố trên phần đất đang có tranh chấp.

Trước tình hình vi phạm ngày càng nghiêm trọng, ông Ký đã buộc phải nộp đơn khởi kiện dân sự lên tòa án vào ngày 19/3/2019. Tiếp theo đó, để ngăn chặn việc đối tượng tiếp tục thay đổi hiện trạng tài sản, ông Ký đã đề nghị và Tòa án đã ban hành quyết định cấm ông Lê Văn Hoàng tiếp tục xây dựng hoặc xin cấp phép xây dựng nhà ở trên thửa đất số 87 từ ngày 16/12/2019. Mục đích là để bảo toàn quyền lợi hợp pháp của chủ đất.

Tuy nhiên, hành vi xây dựng trái phép vẫn tiếp diễn, bất chấp Quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời của Tòa án. Chi cục Thi hành án dân sự thị xã Tân Uyên, vào ngày 19/8/2020, đã phải ban hành thông báo thi hành án. Biên bản đo vẽ hiện trạng tại thời điểm này đã ghi nhận có 25 căn nhà cấp 4 hoàn thiện và 5 căn đang xây dựng, cùng với 2 dãy nhà trọ. Mặc dù ông Hoàng có cam kết tạm dừng thi công, thực tế tổng số công trình xây dựng trái phép trên đất ông Ký đã lên tới 48 công trình.

Hệ lụy mua bán bằng vi bằng: Nguy cơ mất trắng tài sản

Nhiều người dân đã mua nhà tại thửa đất trên với hình thức vi bằng. (Ảnh: Chụp màn hình/ Khai Mở)

Trong quá trình xây dựng trái phép một cách có hệ thống, ông Lê Văn Hoàng đã tiến hành giao dịch bán các công trình nhà ở này cho nhiều người dân khác. Hình thức giao dịch được sử dụng là lập vi bằng. Đây là một trong những điểm nổ gây hệ lụy xã hội nghiêm trọng và là cơ sở để cơ quan điều tra chuyển hướng xử lý hình sự.

Vi bằng theo pháp luật hiện hành chỉ có giá trị ghi nhận sự kiện, hành vi có thật tại thời điểm lập, nhưng tuyệt đối không có giá trị pháp lý để thay thế cho Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất hoặc nhà ở. Do đó, việc mua bán nhà ở bằng hình thức vi bằng trên đất đang có tranh chấp, đặc biệt là đất không thuộc quyền sở hữu hợp pháp của người bán, là vô hiệu và chứa đựng rủi ro pháp lý cực kỳ cao.

Những người dân đã tin tưởng và bỏ tiền mua nhà ở tại đây thông qua vi bằng hiện đang phải đối mặt với nguy cơ mất trắng tài sản đã đầu tư. Bởi lẽ, khi tòa án ra phán quyết buộc tháo dỡ toàn bộ công trình để trả lại đất cho ông Ký, quyền lợi của những người mua nhà này sẽ không được pháp luật bảo vệ theo hình thức sở hữu. Họ buộc phải tháo dỡ công trình và trả lại đất cho chủ sở hữu hợp pháp.

Đây chính là hệ quả trực tiếp từ hành vi lấn chiếm và xây dựng trái phép có mục đích thương mại của ông Hoàng. Việc giao dịch bằng vi bằng được xem là một thủ đoạn để chiếm đoạt tiền của người mua nhà, đặt gánh nặng giải quyết hậu quả lên vai cơ quan chức năng và làm phức tạp thêm quá trình tố tụng, đòi hỏi phải xử lý nghiêm minh để bảo đảm trật tự xã hội.

Chủ đất thắng kiện: Phán quyết tháo dỡ toàn bộ công trình

Sau một thời gian dài tranh chấp và tố tụng, đến tháng 7/2024, TAND TP Tân Uyên đã tiến hành xét xử sơ thẩm vụ án dân sự. Tại phiên tòa này, Tòa án đã chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện chính đáng của ông Ký. Phán quyết đã buộc ông Hoàng và tất cả những người đang sinh sống, có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan phải thực hiện việc tháo dỡ toàn bộ tài sản đã xây dựng trái phép trên thửa đất số 87.

Phán quyết này là cơ sở pháp lý vững chắc, khẳng định quyền sử dụng đất hợp pháp thuộc về hộ gia đình ông Trương Minh Ký. Đồng thời, nó cũng buộc những người đã mua nhà bằng vi bằng phải chịu trách nhiệm tháo dỡ công trình, dù họ là nạn nhân của hành vi lừa dối từ phía ông Hoàng. Hành vi xây dựng trái phép đã bị xử lý triệt để, nhưng hậu quả về mặt xã hội vẫn còn rất lớn đối với những người mua nhà.

Tuy nhiên, do vụ án có dấu hiệu của tội phạm hình sự, TAND TP Tân Uyên (nay là TAND Khu vực 17, TPHCM) đã có văn bản kiến nghị Cơ quan CSĐT xem xét xử lý hình sự đối với những sai phạm của ông Lê Văn Hoàng. Đáp lại kiến nghị này, ngày 1/12, Cơ quan CSĐT Công an TPHCM đã ra quyết định khởi tố vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Việc khởi tố hình sự này là một bước tiến quan trọng, nhằm làm rõ trách nhiệm của ông Hoàng trong hành vi chiếm đoạt tiền của người mua nhà thông qua giao dịch vi bằng. Nếu tội danh lừa đảo được chứng minh, ông Hoàng sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự. Đối với những người mua nhà bị hại, việc khởi tố sẽ mở ra cơ hội đòi lại tiền đã mất thông qua thủ tục tố tụng hình sự, mặc dù việc sở hữu nhà đất là không thể thực hiện được.

Theo: Khai Mở

Từ Khóa: