Theo tờ Nikkei Asia 28/12, các khoản nợ của các doanh nghiệp Trung Quốc đang tăng lên; các khoản vỡ nợ đối với trái phiếu doanh nghiệp đã đạt mức cao kỷ lục. Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) năm 2022 sắp diễn ra; khi đó cuộc đối đầu giữa ông Tập Cận Bình và các đối thủ sẽ xác định công ty nào tồn tại và công ty nào không?

Tập đoàn Alibaba mắc bẫy ông Tập Cận Bình?

Suning Appliance Group (nhà bán lẻ điện tử tiêu dùng lớn nhất Trung Quốc) ngày càng mất vị thế khi ngày càng có nhiều người mua sắm trực tuyến. Suning có khoản nợ ngắn hạn gần 37 tỷ nhân dân tệ (5,6 tỷ USD) vào cuối tháng 6. Trong khi tiền mặt và tiền gửi ngân hàng chỉ khoảng 36,5 tỷ nhân dân tệ (5,5 tỷ USD).

Nợ nần chồng chất của Suning không có gì mới. Công ty này đã kiếm tiền từ các vụ mua lại, bao gồm: nhà bán lẻ Laox của Nhật Bản, câu lạc bộ bóng đá Inter Milan của Ý, nhà bán lẻ Pháp Carrefour. Vậy điều gì giải thích cho cuộc khủng hoảng tiền mặt đột ngột của Suning?

Nhiều nhà theo dõi nền kinh tế ở Trung Quốc cho thấy sự thay đổi trong việc các ngân hàng sẵn sàng mở rộng tín dụng. Các nhà chức trách có rất nhiều đòn bẩy đối với các tổ chức tài chính Trung Quốc. Họ có thể can thiệp vào các quyết định cho vay; đặt số phận của các doanh nghiệp Trung Quốc như Suning vào tay ĐCSTQ và chính phủ.

Tập đoàn Alibaba nắm giữ 20% cổ phần của Suning.com. Một số người cho rằng Suning đang mắc vào bẫy mà ông Tập đặt ra cho Alibaba. Các nhà lãnh đạo cấp cao của ĐCSTQ tuyên bố tại một cuộc họp của Bộ Chính trị vào ngày 11/12; rằng sẽ “cấm các công ty độc quyền và ngăn chặn việc mở rộng vốn một cách mất trật tự”.

Đảng Cộng sản Trung Quốc muốn áp đặt quyền lực vào các doanh nghiệp tư nhân

Điều này thể hiện rõ tham vọng của chính quyền Trung Quốc muốn hạn chế thị phần của các tập đoàn tư nhân khổng lồ. Họ muốn nguồn lực và quyền lực rơi vào tay ĐCSTQ, chính phủ và các doanh nghiệp nhà nước.

Về phần mình, các công ty tư nhân có “điểm yếu” mà ĐCSTQ có thể khai thác. Đó là các khoản nợ tăng lên của họ.

Tổng tài sản của các công ty niêm yết của Trung Quốc khoảng 74 nghìn tỷ nhân dân tệ (hơn 11 nghìn tỷ USD) vào cuối tháng 9; tăng hơn 11% so với cùng kỳ năm 2019. Trong khi các khoản nợ của họ cũng tăng theo tỷ lệ tương ứng. Tuy nhiên, lợi nhuận ròng của họ đã giảm hơn 5% trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9. Và các khoản vỡ nợ trái phiếu doanh nghiệp khoảng 190 tỷ nhân dân tệ (29 tỷ USD) vào giữa tháng 12. Các ngân hàng được chính phủ Trung Quốc hướng dẫn xử lý các khoản cho vay kém hiệu quả khoảng 3,4 nghìn tỷ nhân dân tệ (520 tỷ USD).

Chủ tịch Huachen Automotive bị “trảm”, công ty Than Yongcheng vỡ nợ

Huachen Automotive Group Holdings là một ví dụ điển hình về tình trạng kinh tế ở Trung Quốc. Hãng sản xuất ô tô lớn này đã bắt đầu thủ tục phá sản vào tháng 11. Ngay sau khi công ty sụp đổ, cựu chủ tịch, Qi Yumin, đã bị thanh trừng với cáo buộc vi phạm kỷ luật; mặc dù các bằng chứng chi tiết vẫn chưa rõ ràng.

Ông Qi cũng có một sự nghiệp chính trị. Ông từng là phó chủ tịch thành phố Đại Liên, tỉnh Liêu Ninh vào năm 2004 và 2005. Vào thời điểm đó, ông Lý Khắc Cường là bí thư Tỉnh ủy Liêu Ninh. Theo một nguồn tin mật, ông Tập và ông Lý là đối thủ tranh giành vị trí cao nhất của ĐCSTQ và ông Tập đã thắng.

Một ví dụ khác là Tập đoàn Công ty Cổ phần Điện và Than Vĩnh Thành (Yongcheng). Đây là một doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc đã vỡ nợ. Nó có trụ sở chính tại tỉnh Hà Nam, nơi ông Lý từng làm Bí thư Tỉnh ủy.

Có thể chính trị đã đóng một vai trò quyết định để dồn các doanh nghiệp này vào chân tường, theo Nikkei.

Cuộc đấu đá giữa ông Tập Cận Bình và các phe cánh quyết định doanh nghiệp nào tồn tại

Một câu chuyện cảnh giác khác là vụ biến mất tạm thời của chủ tịch Fosun Group, Quách Quảng Xương (Guo Guangchang) vào tháng 12/2015. Công ty của ông được coi là gần với “phe Thượng Hải”. Đây là cơ sở chính trị của cựu Chủ tịch Giang Trạch Dân. Nó diễn ra hai năm trước một kỳ đại hội ĐCSTQ trước đó khi giới lãnh đạo Trung Quốc bị ảnh hưởng bởi một cuộc tranh giành quyền lực.

Điều gì đó tương tự dường như đã xảy ra trong năm 2020. Vào ngày 16/12, chủ tịch của Ant Group, Eric Jing, đã có một “bài phát biểu nhượng bộ” trực tuyến; sau khi ông buộc phải hoãn một đợt chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) theo kế hoạch.

Như Nikkei Asia đã đưa tin, lệnh hoãn IPO có thể đến từ ông Tập. Còn quá sớm để nói liệu IPO có diễn ra trong thời gian tới hay không. Nhưng theo dự đoán của giới chuyên gia, việc trì hoãn IPO sẽ ảnh hưởng đến triển vọng thu nhập và việc huy động vốn của công ty.

Như vậy, việc giành được sự “quan tâm” của các các nhà lãnh đạo hàng đầu của Bắc Kinh hay không; nó sẽ quyết định doanh nghiệp nào thắng hay thua trong hoạt động kinh doanh những năm tới.

Từ Khóa: