Hà Nội hiện có 7 món ăn được ghi danh Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, phản ánh chiều sâu tri thức, kỹ thuật chế biến và phong cách thưởng thức đặc trưng Kinh kỳ.

Hà Nội không chỉ là trung tâm chính trị, văn hóa của cả nước mà còn là nơi lưu giữ những giá trị ẩm thực đặc sắc, được bồi đắp qua nhiều thế hệ. Tính đến cuối năm 2025, Thủ đô có 7 món ăn được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, gồm: phở Hà Nội, cốm Mễ Trì, trà sen Quảng An, xôi Phú Thượng, bánh cuốn Thanh Trì, tri thức nấu cỗ Bát Tràng và chả cá Lã Vọng.

Mới đây nhất, tại Lễ hội Văn hóa ẩm thực Hà Nội 2025 diễn ra ngày 19/12/2025, “Tri thức chế biến và thưởng thức chả cá Lã Vọng” chính thức được ghi danh, bổ sung vào danh mục di sản ẩm thực của Thủ đô.

7 món ăn Hà Nội là di sản văn hóa phi vật thể: Phở Hà Nội

Phở Hà Nội được công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia ngày 9/8/2024. Không đơn thuần là món ăn, phở được nhìn nhận như một hệ giá trị văn hóa hoàn chỉnh, nơi kỹ thuật nấu nước dùng, lựa chọn nguyên liệu và cách thưởng thức tạo nên bản sắc riêng.

Phở Hà Nội nổi bật với nước dùng trong, thanh, ngọt tự nhiên từ xương và thịt, hạn chế gia vị nồng. Bánh phở mềm, thịt thái mỏng, cách ăn chậm rãi, tinh tế. Chính sự cân bằng hài hòa về hương – vị – sắc đã giúp phở Hà Nội trở thành chuẩn mực, khác biệt với nhiều biến thể phở ở các vùng miền khác.

7 món ăn Hà Nội là di sản văn hóa phi vật thể: Chả cá Lã Vọng

Chả cá Lã Vọng ra đời khoảng năm 1871, do gia tộc họ Đoàn sáng tạo. Ban đầu là món ăn gia truyền, chả cá sử dụng cá lăng sông tươi, ướp mẻ, riềng, nghệ, mắm tôm và nướng, rán theo kỹ thuật “hai lửa”.

Giá trị của chả cá Lã Vọng nằm ở sự tiết chế: gia vị vừa đủ để dậy hương, cá vàng xém bên ngoài nhưng mềm ẩm bên trong. Cách thưởng thức chậm rãi, ăn kèm bún, rau thơm, lạc rang phản ánh rõ tinh thần ẩm thực Hà Nội: tinh tế, mực thước và bền bỉ theo thời gian.

Cốm Mễ Trì là kết tinh của tri thức canh tác lúa nếp và kỹ thuật chế biến thủ công. Hạt cốm xanh non, mềm dẻo, thơm mùi lúa mới, thường được dùng như thức quà thanh nhã của mùa thu Hà Nội.

Xôi Phú Thượng nổi tiếng với kỹ thuật đồ xôi hai lần, kiểm soát chính xác hơi nước và thời gian, tạo nên hạt xôi dẻo, bóng, chín đều. Nghề nấu xôi nơi đây gắn với đời sống làng Gạ xưa và được truyền nối qua nhiều thế hệ.

Cỗ Bát Tràng là hệ thống tri thức ẩm thực mang tính chuẩn mực, đề cao sự hài hòa, tiết chế. Mâm cỗ truyền thống với 6 bát, 8 đĩa phản ánh đời sống sung túc, nền nếp của làng gốm cổ.

Bánh cuốn Thanh Trì ghi dấu bởi kỹ thuật tráng bánh mỏng, trong, ăn nguội, không nhân, thể hiện sự giản dị nhưng tinh tế trong ẩm thực Kinh kỳ. Trà sen Quảng An lại là biểu tượng của thú thưởng trà Hà Nội, đòi hỏi sự kiên nhẫn, cảm nhận tinh tế của nghệ nhân qua nhiều ngày ướp gạo sen.

Việc ghi danh 7 món ăn Hà Nội là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ góp phần bảo tồn tri thức ẩm thực truyền thống, mà còn khẳng định chiều sâu văn hóa, bản sắc và phong cách sống của người Hà Nội qua từng món ăn.

Theo: Dân Trí