Với niềm đam mê cơ khí và ý chí bền bỉ, ông Trần Hoài Nam (60 tuổi, Nghệ An) đã sáng chế thành máy sấy lúa tiết kiệm chi phí. Sáng chế này không chỉ giúp bà con yên tâm trước mưa bão, mà còn mở ra hướng đi mới cho giải pháp sau thu hoạch ở Việt Nam.

Từ ký ức tuổi thơ đến sáng chế hữu ích

Tuổi thơ thiếu ăn, đã khắc sâu trong ông Nam ấn tượng về những bữa cơm nấu từ gạo rang, thơm ngon hơn hẳn gạo phơi. Ý tưởng chế tạo một chiếc máy sấy nảy mầm từ đó. Với nền tảng cơ khí từ thời quân ngũ và nghề sửa ô tô, ông quyết tâm biến trăn trở thành hành động.

Bắt đầu từ năm 2024, ông mày mò tìm hiểu đủ loại máy sấy nông sản: từ máy sấy tĩnh, sấy băng chuyền đến máy sấy tháp. Ông phân tích ưu nhược điểm từng loại, rồi chắt lọc để đưa ra thiết kế riêng. Nguyên tắc của ông: máy phải dễ vận hành, sấy nhanh, chi phí hợp túi tiền nông dân nhưng vẫn đảm bảo chất lượng gạo.

Hàng chục lần thất bại không làm ông nản lòng. Ban đầu, máy quay quá nhanh khiến lúa khô không đều, ông liền điều chỉnh tốc độ. Khi nhiệt độ quá cao làm hạt gạo nứt, ông lắp thêm ổn áp, duy trì mức 70°C. Dần dần, chiếc máy sấy lúa Nghệ An đầu tiên ra đời, vận hành ổn định, sấy 1,5 tấn lúa/mẻ trong vòng 4 giờ.

Mỗi mẻ lúa 1,5 tấn, cần 4 giờ đồng hồ để sấy (Ảnh: Khai mở)

Giải pháp sau thu hoạch và khát vọng cộng đồng

Ngay khi đưa vào sử dụng, máy đã cứu nguy hàng chục tấn lúa trong đợt mưa trái mùa. Nhiều hộ dân khẳng định, nếu không có máy, toàn bộ số lúa sẽ hỏng vì không thể phơi. Không những vậy, hạt gạo từ lúa sấy có giá trị cao hơn: hạt trắng, trong, nấu cơm dẻo thơm.

Người dân đưa lúa đến sấy tại nhà ông Nam (Ảnh: Khai mở)

Thương lái cũng ưu tiên mua gạo sấy hơn gạo phơi. Theo tính toán, chi phí sấy khoảng 600.000 – 700.000 đồng/tấn, nhưng lượng gạo tăng thêm đủ bù đắp. Đây chính là điểm mạnh, của chiếc máy sấy lúa tiết kiệm chi phí; do nông dân tự chế tạo. Ngoài ra, lúa sấy còn ít mối mọt, bảo quản lâu hơn, giúp bà con yên tâm dự trữ.

Ông Nam khiêm tốn gọi mình là “kỹ sư chân đất”. Ông không giữ bí quyết riêng, mà sẵn sàng chia sẻ bản vẽ; quy trình vận hành cho bất kỳ ai muốn học hỏi. Nhiều người kỳ vọng, nếu được nhân rộng, mỗi hợp tác xã có một máy thì nông dân sẽ bớt vất vả, giảm rủi ro, nâng cao giá trị hạt gạo Việt.

Theo các chuyên gia, sáng chế của ông Nam cho thấy; tri thức khoa học không chỉ nằm trong phòng thí nghiệm; mà còn xuất phát từ thực tiễn sản xuất. Những sáng kiến từ nông dân như ông, chính là chìa khóa để nông nghiệp Việt Nam; thích ứng với biến đổi khí hậu; nâng cao chất lượng và vị thế gạo Việt; trên thị trường quốc tế.

“Tôi chỉ dám nhận mình là người có đam mê với khoa học, chế tạo và trăn trở với hạt lúa quê mình. Tôi cũng sẵn sàng chia sẻ thiết kế, quy trình vận hành máy sấy cho mọi người”; ông Nam bộc bạch.

Theo: Khai Mở

Từ Khóa: