Ngư dân – nghề không bảng tên, không ca trực rõ ràng, không có lương tháng đều đặn. Chỉ có tấm lưng trần cháy nắng, đôi bàn tay sần sùi vì kéo lưới, ánh mắt lúc nào cũng dõi theo trời nước. Họ sống với biển, sống nhờ biển, và đôi khi, đánh cược cả mạng sống mình để mang về từng mẻ cá cho gia đình, cho đất liền.
- Hà Nội công bố điểm chuẩn lớp 10: Thí sinh cần làm gì tiếp theo
- Cựu phó chủ tịch Phú Thọ đánh bạc 7 triệu USD tại khách sạn Pullman
- Thói quen giúp làm giàu: Bắt đầu từ thói quen nhỏ mỗi ngày
Giữa bao ồn ào của xã hội hiện đại, cuộc sống của người ngư dân vẫn âm thầm như chính họ – lặng lẽ mà kiên cường, bám biển không chỉ vì miếng cơm manh áo, mà còn vì tình yêu nghề đã ngấm vào máu.
Nghề ngư dân – một đời “ăn sóng nói gió”
Không như nhiều nghề khác, ngư dân chẳng có chỗ ngồi yên, càng không có trần nhà để che nắng mưa. Cả cuộc đời họ là những tháng ngày lênh đênh giữa biển khơi, thức trắng đêm canh gió, dãi dầu sương muối. Tàu cá là nhà, biển cả là đường, bầu trời là mái che duy nhất. Họ ăn cá khô với cơm nguội, ngủ trên ván gỗ lắc lư theo từng cơn sóng.
Chuyến đi biển thường kéo dài cả tuần, có khi nửa tháng. Không có giường nệm, không có nước sạch đầy đủ – chỉ có những can nước ngọt quý hơn vàng. Mỗi người tranh thủ chợp mắt vài tiếng theo ca trực. Những đêm biển động, con tàu chao đảo dữ dội, người nằm cũng phải buộc mình vào cột để khỏi bị hất tung ra ngoài boong.
Có lần đi trúng mùa mực, đang kéo lưới thì sóng lớn đập ầm ầm, một anh bị trượt ngã rách cả chân, máu ra đầm đìa mà vẫn ráng làm. Vì biết trễ một chút là mất trắng,” – chú Tám, một ngư dân gốc Bình Định, nhớ lại.
Một ngày ra khơi bắt đầu từ trước bình minh
Ngư dân dậy từ 2–3 giờ sáng, chuẩn bị máy móc, nhiên liệu, cơm nước mang theo. Khi đất liền còn yên ngủ, tàu đã rẽ sóng đi xa, hướng về những ngư trường rộng lớn. Không có thiết bị định vị vệ tinh, không có máy dò sóng tân tiến – chỉ có “mắt biển” luyện qua năm tháng, dựa vào dòng chảy, hướng gió, màu nước để đoán luồng cá.
Giữa đêm khuya, dưới ánh đèn pha hắt vàng mặt biển, họ kéo lưới đến rã cả vai. Gai cá, vây nhọn cào rách tay, nước biển mặn chát rát buốt vết thương – nhưng chẳng ai kêu ca. Chỉ cần nghe tiếng cá đập vào lưới, bao mệt mỏi lại tan biến.
Có những hôm cá về nhiều đến mức khoang đầy ắp, cả tàu í ới gọi nhau, cười vang cả biển trời. Bữa cơm hôm đó dù chỉ có cháo cá và rau muống luộc, nhưng ngon như cỗ Tết.
Hiểm nguy luôn rình rập ngoài khơi
Biển đẹp, nhưng cũng đầy giông gió. Ngư dân không chỉ đối mặt với sóng to gió lớn mà còn cả những rủi ro như tàu hỏng giữa biển, cháy máy, gặp cướp biển, hoặc va chạm với tàu nước ngoài. Mỗi chuyến đi là một lần đánh cược, không biết có ngày về.
Có hôm gặp lốc xoáy bất ngờ, cả tàu phải chạy hết công suất để thoát. Biển lúc ấy đen như mực, gió rít qua tai như dao cứa, ai cũng nghĩ tới điều xấu nhất. Nhưng họ không bỏ cuộc – ngư dân sống bằng gan lì và niềm tin.
Một lần tàu tôi bị chết máy giữa biển Hoàng Sa, trôi tự do hơn 3 ngày không liên lạc. Sóng lớn, máy liên lạc hỏng, cả tàu tưởng không còn đường sống. May mắn nhờ tàu bạn phát hiện, kéo về được,” – anh Minh, ngư dân ở Quảng Trị, kể.
Không ít ngư dân đã mãi mãi nằm lại ngoài khơi. Tên họ không có trên bia đá nào, nhưng mỗi ngọn sóng đều nhớ. Bởi lẽ, cái nghề này – không chỉ mưu sinh, mà còn gắn với chủ quyền thiêng liêng.
Không chỉ có rủi ro từ biển, còn có những cơn đau âm ỉ ; là những đứa con lớn lên vắng bóng cha, là người vợ ngồi bên chiếc đài mỗi mùa mưa bão, tim thắt lại theo từng bản tin.
Niềm vui và niềm tin không bao giờ tắt
Dù biết nghề mình nhọc nhằn và bấp bênh, nhưng ngư dân vẫn bám biển ; bởi họ yêu biển, yêu nghề, và tự hào vì mình là người giữ biển.
Nhiều đứa trẻ lớn lên từ chiếc võng mắc giữa boong tàu, từ tiếng máy nổ ầm ì, từ mùi cá tanh nồng và những câu chuyện cha kể sau mỗi chuyến đi. Ngư dân không viết được nhật ký, nhưng cả đời họ là một cuốn truyện dài ; khổ đau có, hiểm nguy có, mà cũng đầy ắp tiếng cười và tình người giữa sóng gió.
“Biển cho tôi cái nghề, cái ăn, nhưng quan trọng nhất là cho tôi bản lĩnh. Mỗi lần từ khơi về, thấy vợ con chờ ở bến là quên hết mệt,” ; ông Lợi, ngư dân hơn 30 năm bám biển, nói.
Nghề ngư dân – lặng thầm mà bền bỉ
Nghề ngư dân không rực rỡ như sân khấu, không ồn ào như phố thị. Nhưng chính những con người ấy – chân chất, sạm nắng, ít nói – lại đang ngày đêm giữ lấy “hồn biển” của Tổ quốc.
Họ sống cùng biển, chịu đựng biển, và gắn bó với nó bằng tất cả lòng tin. Mỗi con sóng không chỉ mang theo cá, mà còn chở cả những ước mơ bình dị: được sống yên lành, được nuôi con bằng chính giọt mồ hôi mặn như nước biển.
Nếu có một ngày nào đó; bạn được đặt chân lên con tàu cá, giữa trời nước bao la, bạn sẽ hiểu ; làm ngư dân không dễ. Nhưng một khi đã chọn; họ gắn bó cả đời, như cây sồi giữa bão , lặng lẽ, vững chãi và kiêu hãnh.